Przewodnik po gramatyce języka japońskiego




Problem konwencjonalnych podręczników

Problemem konwencjonalnych podręczników jest to, że często dążą do realizacji następujących celów:
  1. chcą by czytelnicy używali funkcjonalnego i uprzejmego języka japońskiego najszybciej jak to możliwe,
  2. nie chcą przestraszyć czytelników japońskim zapisem i chińskimi znakami,
  3. chcą nauczyć angielskich zwrotów po japońsku.
Tradycyjnie powyższe cele nie sprawiają problemów podczas nauki zachodnich języków z powodu ich podobieństwa. Jednak, ponieważ język japoński jest odmienny w każdym calu, nawet jeśli chodzi o różnice w sposobie myślenia, cele do których dążą autorzy większości dostępnych podręczników czynią je mniej intuicyjnymi dla czytelników. Podręczniki te często wypełnione są skomplikowanymi regułami gramatycznymi dostosowanymi do tłumaczenia zwrotów w języku angielskim. Nie zawierają one w większości kanji, z tego powodu, gdy już wreszcie czytelnik dotrze do Japonii odkryje, że nie jest w stanie przeczytać menu w restauracji, mapy ani czegokolwiek innego ponieważ autor podręcznika założył, że chińskie znaki są zbyt trudne.

Źródło tych problemów leży w tym, iż tradycyjne podręczniki uczą japońskiego po angielsku. Próbują na pierwszej stronie nauczyć jak powiedzieć "Dzień dobry nazywam się Kowalski" ale nie informują czytelnika o konsekwencjach tego podejścia. Większość rozpoczyna naukę od formy grzecznościowej japońskiego co uniemożliwia korzystanie ze słownika w początkowych stadiach nauki i komplikuje niektóre zasady gramatyczne. Często również dołączają podmiot do zdań, który w języku japońskim jest przez większość czasu opuszczany. Tak naprawdę najczęstszym sposobem powiedzenia po japońsku "Nazywam się kowalski" jest powiedzenie "Kowalski". Dzieje się tak, ponieważ większość informacji jest rozumiana z kontekstu i przez to opuszczana. Czy te podręczniki tłumaczą fundamentalne zasady "działania" języka japońskiego? Nie, ponieważ są zbyt zajęte zapoznaniem czytelnika z "najbardziej użytecznymi" zwrotami od samego początku. W rezultacie tworzą przyprawiający o zawrót głowy skomplikowany zestaw zwrotów typu "użyj tego jeśli chcesz powiedzieć to". Pozostawia to w niepewności czytelników, chcących dowiedzieć się jak język japoński rzeczywiście działa.

Rozwiązaniem tego problemu jest naucznie języka japońskiego z punktu widzenia Japończyków. Należy wytłumaczyc jak język japoński działa od podstaw a nie jak mówić po japońsku zwroty wzięte z języka jakim posługuje się czytelnik. Aby postępować zgodnie z tą zasadą należy tłumaczyć zagadnienia w porządku, który jest sensowny dla Japończyków. Jeśli potrzebujesz poznać [A], aby potem zrozumieć [B] nie zaczynaj nauki od [B] tylko dlatego, że chcesz dowiedzieć się jak powiedzieć jakiś szczególny zwrot.

W skrócie, tym czego potrzebujemy jest japoński przewodnik po japońskiej gramatyce.

Japoński przewodnik po japońskiej gramatyce

Ten przewodnik jest próbą systematycznej budowy struktur gramatycznych składających sie na język japoński w sposób, który ma sens z punktu widzenia Japończyków. Niekoniecznie jest to praktyczne narzędzie do szybkiej nauki użytecznych japonskich zwrotów (na przykład zwrotów przydatnych w podróży). Tworzy on jednak, logicznie skonstruowane "klocki", z których budować będziemy solidne podstawy gramatyczne. Ci, którzy uczyli się języka japońskiego z tradycyjnych podręczników, zauważą na pewno różnice w sposobie i porządku prezentacji materiału. Jest to spowodowane faktem, iż przewodnik ten nie skupia się na tworzeniu sztucznych połączeń pomiędzy językiem używanym przez czytelnika a japońskim. Zamiast tego przykłady z tłumaczeniami będą pokazywać jak myśli są wyrażane w języku japońskim, w wyniku czego wytłumaczenia bedą często mniej skomplikowane i prostsze do zrozumienia.

Na poczatku tłumaczenia będą jak najbardziej dosłowne by przekazać japoński sens i znaczenie. Czasem rezultatem takiego podejścia będą niepoprawne gramatycznie polskie zdania, pozwalające jednak dostrzec różnice pomiędzy językami. Na przykład, ponieważ Japończycy często nie rozróżniają pomiędzy ogólnymi stwierdzeniami oraz zdarzeniami dziejącymi się w przyszłości (n.p. "Chodzę do sklepu." oraz "Pójdę do sklepu.") rozróżnienie to może nie pojawić się w polskim tłumaczeniu. Mam nadzieję, że objaśnienia przykładów będą jak najbardziej zbliżone do znaczeń jakie niosą w języku japońskim. Gdy czytelnik przyzwyczai się do japońskiego sposobu wyrżania się oraz myślenia, tłumaczenia staną się mniej dosłowne, by zwiększyć czytelność przykładów i skupić się na bardziej zaawansowanych tematach.

Należy być świadomym plusów i minusów takiego podejścia do budowania gramatyki od podstaw. W języku japońskim najbardziej podstawowe pojęcia gramatyczne śa najtrudniejsze do opanowania a najczęściej używane wyrazy mają najwięcej wyjątków. Oznacza to że najtrudniejsza część języka będzie przedstawiona stosunkowo wcześnie. Podręczniki zwykle nie idą tą droga w obawie, że zniechęciłoby to większość zainteresowanych nauką. Zamiast tego starają się zwykle opóźnić moment wprowadzania czytelnika w najtrudniejsze reguły odmiany wymyślając przeróżne sposoby na łatanie nieścisłości i obejście tego problemu by jak najszybciej uczyć pożytecznych zwrotów (Mam na myśli w szczególności odmianę czasowników w czasie przeszłym). Niektórym może odpowiadać takie podejście, jednak może wprowadzać niepotrzebne zamieszanie w trakcie nauki (można to porównać do budowania domu na niedokończonym fundamencie). Trudnych aspektów i tak trzeba się nauczyć. Jeśli zrobi się to na poczatku, pozostała część nauki będzie o wiele prostsza poniewaz będzie opierać sie na solidnych podstawach. Gramatyka japońska jest o wiele prostsza od polskiej. Jeśli czytelnik nauczy się podstawowej odmiany reszta będzie o wiele prostsza ponieważ opierać się będzie na podobnych lub identycznych zasadach. Od tej pory najtrudniejszą rzeczą będzie uporządkowanie i zapamiętanie wszytkich opanowanych zwrotów i ich kombinacji tak by wygodnie ich używać w odpowiednich sytuacjach.

※Zanim zaczniesz używać tego przewodnika, zwróć uwagę na te symbole: 「」. Jest to japońska wersja cudzysłowia.

Czego ten przewodnik nie obejmuje?

Podstawową zasadą jaka rządziła doborem materiału do tego przewodnika było odpowiadanie sobie na pytania: "Czego nie można sprawdzić w słowniku?" oraz "Co jest słabo opisane w słowniku?". W trakcie pisania tego przewodnika stało się oczywiste, że nie ma możliwości opisania właściwości każdego słówka nie majacego bezpośredniego odpowiednika w języku polskim (próbowałem tworzyć listy słownictwa ale szybko dałem za wygraną). Okazjonalnie będą się pojawiać takie opisy gdy kontekst użycia danego słowa będzie temu sprzyjał oraz gdy dane użycie będzie wystarczajaco odmienne od polskiego. W ogólności jednakże rozpoznanie niuansów dotyczących użycia poszczególnych słów będzie pozostawione czytelnikowi.Na przykład nie będzie wzmianki o tym, że słowo oznaczające "wysoki" może również oznaczać "drogi" lub, że "brudny" oznacza może oznaczać "podstępny" lub "nieuczciwy" ale już nie "zboczony". Słownik edict (japońsko-angielski i angielsko-japoński), który można znaleźć tutaj zawiera nie tylko więcej informacji niż tradycyjne (drukowane) słowniki, czesto podaje również przykłady zdań razem z tłumaczeniami. Pomoże on w nauce słownictwa lepiej niż ja, choćbym nie wiem jak się starał. Nie polecam również kupowania japońsko-angielskich i angielsko-japońskich papierowych słowników jako, że większość dostępnych na rynku zawiera przedawnione słownictwo. (Hurra, darmowy i lepszy! Słuszne skojarzenie z wolnym oprogramowaniem.)

Propozycje

Moja rada dla uczących się języka. Jeśli próbujesz wymyśleć jak powiedzieć polskie zdanie po japońsku, nie trudź się i przestań ponieważ w większości przypadków będzie to niepoprawne. Musisz zawsze pamiętać, że jeśli jeszcze nie wiesz jak to powiedzieć to nie wiesz jak to powiedzieć i koniec. Zamiast tego spytaj się, jak to powiedzieć po japońsku i zacznij ćwiczyć japoński sposób wyrażania danej myśli od początku. Nauka języka to nie zadanie z matematyki. Nie musisz go rozwiązać by znaleźć odpowiedź. Jeśli ćwiczysz znając odpowiedź wyrobisz w sobie dobre nawyki, które pomogą ci formułować poprawne i naturalne zdania japońskie.

Dlatego właśnie jestem wyznawcą nauki za pomocą przykładów. Przykłady i doświadczenie będą twoimi głównymi narzędziami w trakcie nauki języka. Z tego powodu nawet jeśli czegoś nie zrozumiesz całkowicie na początku, posuwaj sie dalej i wracaj do danego tematu w miarę jak poznasz więcej przykładów. Pozwoli ci to zaznajomić się z daną konstrukcja w wielu różnych kontekstach. Niestety pisanie i wymyślanie przykładów zajmuje dużo czasu (robię co mogę!). Na szczęście dla ciebie język japoński jest wszędzie a w szczególności w sieci. Polecam ćwiczyć język japoński jak najczęściej i wracać do tego przewodnika gdy nie rozumiesz jakiejś części gramatyki. Internet zawiera szeroki zestaw materiałów do czytania takich jak strony internetowe, blogi, fora czy też czaty. Czytanie japońskich książek lub komiksów również jest dobrym (i przyjemnym) sposobem poszerzania słownictwa. Wierzę również, że nie jest możliwe nauczenie się mówienia i rozumienia języka japońskiego bez pomocy naukowych. Praktykowanie konwersacji musi odbywać się z pomocą osób płynnie mówiących po japońsku. Słuchanie audycji radiowych i oglądanie telewizji może być bardzo pomocne w nauce jednak nic nie zastąpi kontaktu z żywym człowiekiem, od którego możesz nauczyc się poprawnej wymowy, intonacji oraz naturalnego przebiegu konwersacji. Jesli masz specyficzne pytania, dotyczace zagadnień nie opisanych w tym przewodniku możesz je omówić na (angielskojęzycznym) forum przewodnika po japońskiej gramatyce.

www.guidetojapanese.org/forum/

Nie czuj się przytłoczony ilością informacji jaką musisz przyswoić by nauczyć się japońskiego. Pamiętaj że każde słowo oraz struktura gramatyczna to jeden krok dalej w kierunku opanowania języka!

Wymagania

Ponieważ japoński w tym przewodniku jest pisany po japońsku (i nie powinien być pisany w inny sposób) twoja przeglądarka musi być w stanie wyświetlać japońskie czcionki. Jeśli 「こんにちは」 nie wygląda jak こんにちは (nie licząc różnic czcionek), musisz zainstalować obsługę języka japońskiego na swoim komputerze lub używać jakiejś strony zamieniającej znaki japońskie na obrazki. Poniżej są odnośniki które mogą ci pomóc.

Informacje (po angielsku) dotyczace włączania obsługi języka japońskiego
Bramka podmieniająca znaki na stronie (Może działać wolno)

Upewnij się również, że posiadasz najnowszą przeglądarkę, by cieszyć się właściwym wyglądem przewodnika. Osobiście polecam przeglądarkę Firefox.

Nie przejmuj się ręcznym sprawdzaniem wszystkich kanji oraz słówek. Możesz wejść na WWWJDIC i wkleić tam wszystkie przykłady żeby szybko sprawdzić większość słówek.

Cały materiał prezentowany tutaj jest oryginalny z pominięciem wspólnej terminologii oraz wtedy gdy wyraźnie napisano inaczej. Mam nadzieję, że spodoba ci się te przewodnik tak samo jak mi podobało się pisanie go. Co, muszę przyznać, było ciężkie i zajmowało dużo czasu ale dawało dużo satysfakcji.

Przewodnik może zawieraćmałe błędy i literówki. Proszę zatem o umieszczanie porad, wskazówek, poprawek i informacji o błędach na forum przewodnika po japońskiej gramatyce

To by było na tyle. Przyjemnej nauki!

-Tae Kim



Systemy pisma



Japoński, to język samego diabła wymyślony
by powstrzymać rozwój Chrześcijaństwa na wyspach.

Systemy

Język japoński korzysta z dwóch alfabetów (kana) zwanych hiragana i katakana, które są różnymi wersjami tego samego zbioru dźwięków. W skład zarówno hiragany jak i katakany wchodzi ok. 50 ‘liter’ będących w rzeczywistości uproszczonymi znakami chińskimi, przekształconymi w alfabet fonetyczny (sylabariusz).

Do zapisu większości słów w języku japońskim stosuje się głownie chińskie znaki zwane kanji. Całkowitą liczbę kanji szacuje się na ponad 40,000. Jednakże jakieś 2,000 z nich stanowi 95% znaków używanych obecnie w tekstach pisanych. Zapis japoński nie zawiera odstępów między znakami dlatego też kanji umożliwia rozróżnienie poszczególnych słów w zdaniu. Co więcej, pozwala ono rozróżnić pomiędzy często występującymi w języku japońskim homofonami.

Hiragana stosowana jest głównie do zaznaczenia różnych funkcji gramatycznych. Przyjrzymy się temu dokładniej, gdy będziemy się uczyć o partykułach. Słowa zawierające skomplikowane lub rzadko używane kanji, wyrażenia kolokwialne jak i onomatopeje pisane są hiraganą. Bardzo często służy ona również początkującym uczniom języka w zamian za znaki kanji, których jeszcze nie znają.

Katakana, choć reprezentuje zbiór tych samych dźwięków co hiragana, stosowana jest głównie do zapisu słów obcego pochodzenia (nie ma bowiem kanji odpowiadających słowom opierającym się na alfabecie łacińskim). Kolejne trzy sekcje poświęcone będą hiraganie, katakanie i kanji

Intonacja

Jak dowiesz się już w następnej sekcji, każdy znak hiragany (i katakany) odpowiada określonym sylabom składających się z samych samogłosek lub samogłosek i spółgłosek. Wyjątkiem jest znak 「ん」 (「ン」w katakanie), któremu przyjrzymy się dokładniej w późniejszych sekcjach. Taki system sztywnej korespondencji między poszczególnymi znakami a odpowiadającymi im dźwiękami nie pozostawia żadnych wątpliwości co do wymowy. Jednakże prostota tego systemu sprawia, iż pojawiają się trudności w intonacji, które nie występuja w przypadku alfabetów takich języków jak chociażby angielski czy polski, gdzie pojedynczym literom odpowiadają poszczególne dźwięki (samogłoski, albo spółgłoski).

Prawidłowa intonacja ma duże znaczenie w przypadku języka mówionego. Dla przykładu, homofony, nawet zapisywane w identyczny sposób, różnią się nieznacznie właśnie sposobem w jaki są intonowane. Początkujący uczący się języka japońskiego często nie zwracają uwagi na poprawną artykulację wysokich i niskich tonów, co w efekcie prowadzi do wymowy nienaturalnej i naznaczonej obcym akcentem. Próba stworzenia i zapamiętania zasad wymowy byłaby mozolna i pracochłonna szczególnie, że akcent może zmieniać się w zależności od kontekstu lub odmiany języka. Dlatego też najlepiej uczyć się poprawnej intonacji poprzez naśladowanie rodzimych użytkowników języka.

Lekcje zawarte w tej sekcji

This page has last been revised on 2004/11/24

ひらがな




Czym jest hiragana?

Hiragana jest podstawowym alfabetem sylabicznym języka japońskiego. Reprezentuje ona wszystkiego jego dźwięki i przy jej pomocy można napisać teoretycznie wszystko. Niestety jako, że japoński zapis nie uwzględnia odstępów między znakami, tekst napisany wyłącznie hiraganą byłby niemal nie do odczytania.

Poniżej znajduje się tabela ze znakami hiragany i odpowiadającymi im dźwiękami języka angielskiego. Należy ją odczytywać, od góry do dołu i od prawej do lewej, tak jak większość japońskich tekstów. W języku japońskim kolejność i kierunek stawianych kresek ma duże znaczenie (szczególnie w przypadku kanji). Znaki pisane ręcznie różnią się nieco od tych pisanych na komputerze (tak samo jak litera „a” różni się od swojego odpowiednika zapisanego ręcznie) dlatego też przy nauce pisania dobrze jest korzystać z pomocy różnych źródeł prezentujących poprawny zapis. Należy również podkreślić znaczenie odpowiedniej wymowy poszczególnych dźwięków. Jako że wszystkie japońskie słowa opierają się na tych dźwiękach, nauka błędnej wymowy może przyczynić się do zachwiania fundamentów na których opierać się będzie Twoja wymowa.

Tabela znaków hiragany
n w r y m h n t s k   
a
  ゐ*  
(chi)

(shi)
i
  
(fu)

(tsu)
u
  ゑ*   e
  o
* = forma przestarzała (nie będąca w użytku)

Hiragana nie jest ciężka do opanowania i w Internecie można znaleźć wiele stron i darmowych programów pomocnych przy jej przyswajaniu. Zachęcam Was do odwiedzenia stronietej strony, gdzie możecie usłyszeć poprawną wymowę poszczególnych znaków (sekcje od 2.1 do 2.11). Dobrym sposobem nauki jest również nagrywanie swojej własnej wymowy i porównywanie jej tą zamieszczoną na stronie.

Podczas nauki pisowni znaków hiragany należy pamiętać o tym, że kolejność i kierunek poszczególnych kresek mają znaczenie. Specjalnie to podkreślam. Po jakimś czasie sami zrozumiecie dlaczego starając się odczytać czyjeś bazgroły. Jedyną rzeczą umożliwiająca ich rozszyfrowanie będzie fakt, że te same znaki pisze się w dokładnie ten sam sposób dzięki czemu układ i struktura znaku jest za każdym razem zachowana. Przykładanie uwagi do kolejności stawianych kresek już przy nauce hiragany pozwoli Wam uniknąć złych nawyków. Na tej stronie znajdziecie animacje przedstawiające prawidłową kolejność pisania poszczególnych znaków.

※ Jako ciekawostkę można podać fakt, iż pewien japoński wiersz pochodzący z ery Heian zatytułowany 「いろは」 był przez długi czas używany do nauki hiragany. Zawiera on bowiem wszystkie znaki hiragany poza 「ん」, które najprawdopodobniej nie istniało w czasie powstawania wiersza. W tym artykule wikipedii znajdziecie tekst utworu. Jak podaje wikipedia kolejność znaków użyta w 「いろは」 jest nadal często używana, dlatego też warto poświęcić mu trochę czasu.

Uwagi
  1. Poza 「し」、「ち」、「つ」 i 「ん」、łatwo będzie Ci odgadnąć wymowę poszczególnych znaków dopasowując odpowiednią spółgłoskę z górnego rządka do odpowiedniej samogłoski po prawej stronie. Dla przykładu: 「き」 będzie wymawiane jak / ki / a 「ゆ」 jak / yu / (pl. "ju") itd.
  2. Na tej stronie znajdziecie wymowę poszczególnych znaków (sekcje od 2.1 do 2.11).
  3. Należy pamiętać, iż międzynarodowa transkrypcja niektórych znaków nie zawsze koresponduje z polską wymowę np. 「ち」 wymawiane jest jak “chi” (pl. bardzo miękkie “ć”) a 「つ」 jak „tsu” (pl. „cu”)
  4. Dźwięki / r / i / l / w języku japońskim różnią się od swoich polskich odpowiedników. Japońskie / r / jest wymawiane bez wibracji koniuszka języka i najczęściej przy artykulacji występuje tylko lekkie uderzenie języka o krawędź dziąseł. Boczne krawędzie języka są lekko wywinięte ku górze, podobnie jak przy polskim /l/. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż w języku japońskim nie istnieje opozycja między dźwiękami / r / i / l/. Z fonetycznego punktu widzenia są one różną realizacją tego samego fonemu.
  5. Zwróć szczególną uwagę na różnicę w wymowie między / tsu / i / su /.
  6. Znak 「ん」 jest szczególnym znakiem, gdyż rzadko występuje w izolacji i nie zawiera on samogłoski. Dodany do innych znaków jest realizowany jako /n/ np. 「かん」 wymawiane jest jak ‘kan’ a 「まん」 jak ‘man’ itd.
  7. Pamiętaj o prawidłowej kolejności i kierunku stawianych kresek! Na tej stronie znajdziesz poprawny sposób ich pisania.

Udźwięcznienie

Kiedy opanujesz hiraganę będziesz znał już niemal wszystkie dźwięki występujące w języku japońskim. Pozostaje jeszcze pięć innych, które zaznaczane są przez dodanie dwóch kreseczek nad znakiem zwanych dakuten (濁点) lub kółeczka zwanego handakuten (半濁点). Oznaczenia te wskazują na modyfikację danej samogłoski - zazwyczaj jej udźwięcznienie (spółgłoska dźwięczna to 「濁り」) lub jak w przypadku dźwięków z rządka 'h', ich zamianę na 'p' np. / ha / -> / pa /.

Wszystkie możliwe kombinacje takich dźwięków znajdują się w tabeli poniżej.

Spółgłoski udźwięcznione
p b d z g 
a

(ji)

(ji)
i

(dzu)
u
e
o
Uwagi
  1. Na tej stronie znajdziesz wymowę tych dźwięków (koniec sekcji 2.2, 2.3, 2.4 i 2.6).
  2. Dźwięki 「ぢ」 i 「じ」 są wymawiane jak / ji / (pl. / dź / ) natomiast 「づ」 czytamy jak / dzu /.

Małe 「や」、「ゆ」, 「よ」

Możliwe jest również łączenie spółgłosek z dźwiękami / ya / yu / yo / przez dodanie małego 「や」、「ゆ」 lub 「よ」 do poszczególnych dźwięków z rządka / i / hiragany.

Wszystkie możliwe kombinacje z małymi や、ゆ、よ
p b j g r m h n c s k  
ぴゃ びゃ じゃ ぎゃ りゃ みゃ ひゃ にゃ ちゃ しゃ きゃ ya
ぴゅ びゅ じゅ ぎゅ りゅ みゅ ひゅ にゅ ちゅ しゅ きゅ yu
ぴょ びょ じょ ぎょ りょ みょ ひょ にょ ちょ しょ きょ yo
Uwagi
  1. Powyższa tabelę czytaj tak samo jak poprzednie dopasowując spółgłoskę z górnego rządka do odpowiedniego dźwięku z rządka po prawej stronie np. きゃ czytamy jak / kya / (pl. / kja /).
  2. Na tej stronie znajdziesz wymowę tych dźwięków. Znajdziesz tam również takie kombinacje jak 「ぢゃ」、「ぢゅ」 i 「ぢょ」 jednakże nie są one używane w rzeczywistości. W zamian stosuje się 「じゃ」、「じゅ」 i 「じょ」.
  3. Zwróć również uwagę, iż skoro 「じ」 wymawiamy jak / ji / (pl. / dź /) kombinacje z 「や」、「ゆ」、「よ」 wymawiane są odpowiednio / jya / jyu / jyo/ (pl. dzia/dziu/dzio/).
  4. Taką samą zasadę odnosi się do kombinacji z 「ち」, które wymawiamy / cha / chu / cho / (pl. cia/ciu/cio) oraz z 「し」 wymawianych / sha / shu / sho / (pl. sia/siu/sio).

Małe 「つ」

Umieszczenie małego 「つ」 między dwoma znakami powoduje dodanie spółgłoski pochodzącej z drugiego z nich, na koniec pierwszego np. małe 「つ」 pomiędzy 「び」 i 「く」 sprawi, iż dźwięk / k / zostanie dodany na koniec 「び」 i w ten sposób podwojony, dając czytanie „bikku” 「びっく」 . Podobnie 「はっぱ」 będziemy czytać jak “happa” ,「ろっく」 jak “rokku” itd. To proste nagranie mp3 ilustruje różnicę w wymowie między 「もと」 a 「もっと」. Jeśli zastanawiasz się czy są to rzeczywiste słowa odpowiedź brzmi tak, co więcej mają one różne znaczenia.
Uwagi
  1. Małe 「つ」 między dwoma znakami stosuje się do dodanie spółgłoski drugiego z nich na koniec pierwszego np. 「がっき」 = "gakki".
  2. To nagranie pozwoli Ci usłyszeć różnicę między 「もと」 a 「もっと」.
  3. Dodanie spółgłoski niemal zawsze powoduje charakterystyczny 'podwojony' dźwięk. Pamiętaj, że podwajamy zawsze spółgłoskę drugiego ze znaków.

Długie samogłoski

Uff! To już niemal wszystko. Na koniec spójrzmy jeszcze na długie samogłoski, które charakteryzują się po prostu przedłużoną realizacją danego dźwięku. Przedłużenie takie tworzymy dodając 「あ」、「い」 lub 「う」 w zależności od tego jaki dźwięk wydłużamy. Ilustruje to tabelka poniżej.

Wydłużanie samogłosek
SamogłoskaWydłużona przez
/ a /
/ i / e /
/ u / o /

Dla przykładu, jeżeli chcemy wydłużyć 「か」 dodaje do niego 「あ」 tworząc 「かあ」 czytane jak długie / kaa /. Inne przykłady: 「き → きい」, 「く → くう」, 「け → けい」, 「こ → こう」, 「さ → さあ」itd. Łatwo jest zapamiętać jakie dźwięki przedłużaja jakie. Spróbuj wymówić 「か」 i 「あ」 osobno ,a następnie wymów je szybko jedno po drugim. Brzmi to właśnie tak jakby dźwięk / ka / został wydłużony. Spróbuj poćwiczyć tak z innymi samogłoskami. Pamiętaj, że wymawiasz dźwięki reprezentowane przed dwa różne znaki bez pauzy pomiędzy nimi. W rzeczywistości jednak nie musisz nawet myśleć o wydłużonych samogłoskach. Wystarczy, że będziesz czytał znaki szybko, a wydłużenie przyjdzie Ci automatycznie.

Gdy po samogłosce / e / występuje 「い」 otrzymany w efekcie dźwięk wymawiamy jako wypadkową / e / oraz / i /. Czasem zbitka taka wymawiana jest również jak / ay / (pl. /ej/).

Ważne jest wydłużone dźwięki były prawidłowo artykułowane. Niewłaściwa wymowa może doprowadzić do wielu nieporozumień gdyż różnice między niektórymi słowami zaznaczyć można tylko przez odpowiednie przedłużenie lub skrócenie danych dźwięków np. ‘tutaj’(ここ)i ‘szkoła średnia’ (こうこう)czy おばさん i おばあさん oznaczające kolejno ‘starszą kobietę’ i ‘babcię’.

W wyjątkowych przypadkach samogłoska / e / wydłużona jest poprzez dodanie 「え」 natomiast / o / poprzez dodanie 「お」 np. 「おねえさん」(‘młodsza siostra'), 「おおい」(‘wiele’) czy 「おおきい」(‘duży’). Zwracaj szczególną uwagę na takie wyjątki, ale nie przejmuj się- nie ma ich zbyt wiele.


This page has last been revised on 2006/4/7
Added reference to 「いろは」 (2005/8/3)
/ei/ should be pronounced as /ay/ and not just a long /e/ (2006/4/7)

ひらがな - ćwiczenia




Wypełnij tabelkę hiragany

Pomimo, że wspomniałem już o wielu stronach i pomocniczych programach do nauki hiragany zrozumiałem, że powinienem umieścić kilka własnych ćwiczeń aby uzupełnić przewodnik. Usunąłem nieużywane znaki ponieważ nie będziesz ich potrzebować. Polecam wykonywanie tego ćwiczenia na kartce papieru by sprawdzić znajomość znaków hiragany.

Kliknij na odnośnik odwróć by pokazać lub ukryć dany znak.

Tebela hiragany
n w r y m h n t s k   

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć
a
   
odwróć
 
odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć
i
   
odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć
u
   
odwróć
 
odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć
e
 
odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć
o
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

Ćwiczenie pisowni hiragany

W tej sekcji będziemy ćwiczyć pisanie kilku słów zapomocą hiragany. To jedyne miejsce w tym przewodniku gdzie będziemy używać zapisu romaji do reprezentacji japońskich dźwięków. Pionowe kreski oddzielają każdą literę by uniknąć niporozumień w takich przypadkach jak "un | yo" oraz "u | nyo". Nie poświęcaj dużo czasu na naukę zapisu romaji, celem tego ćwiczenia jest kojarzenie właściwych dzwięków z ich zapisem w hiraganie. Dobrym pomysłem jest wykonanie tego ćwiczenia z partnerem który będzie czytał dźwięki zapisane w romaji.

Ćwiczenie pisowni hiragany

Przykład: ta | be | mo | no = たべもの

1. ku | ru | ma くるま
2. a | shi | ta あした
3. ko | ku | se | ki こくせき
4. o | su | shi おすし
5. ta | be | ru たべる
6. wa | ka | ra | na | i わからない
7. sa | zu | ke | ru さずける
8. ri | ku | tsu りくつ
9. ta | chi | yo | mi たちよみ
10. mo | no | ma | ne ものまね
11. hi | ga | e | ri ひがえり
12. pon | zu ぽんず
13. hi | ru | me | shi ひるめし
14. re | ki | shi れきし
15. fu | yu | ka | i ふゆかい
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

Jeszcze trochę pisania

Teraz będziemy trenować pisanie hiragany zawierającej małe 「や」、「ゆ」、「よ」、oraz wydłużone samogłoski. W tym ćwiczeniu będziemy oznaczać dźwięk długiej samogłoski przez myślnik "-" twoim zadaniem będzie domyślenie się jaki znak należy wstawić w hiraganie na podstawie znaku poprzedzającego.

Ćwiczenie pisowni hiragany 2

Przykład: jyu | gyo- = じゅぎょう

1. nu | ru | i | o | cha ぬるいおちゃ
2. kyu- | kyo | ku きゅうきょく
3. un | yo-| jo- | ho- うんようじょうほう
4. byo- | do- びょうどう
5. jyo- | to- | shu | dan じょうとうしゅだん
6. gyu- | nyu- ぎゅうにゅう
7. sho- | rya | ku しょうりゃく
8. hya | ku | nen | ha | ya | i ひゃくねんはやい
9. so | tsu | gyo- | shi | ki そつぎょうしき
10. to- | nyo- | byo- とうにょうびょう
11. mu | ryo- むりょう
12. myo- | ji みょうじ
13. o | ka- | san おかあさん
14. ro- | nin ろうにん
15. ryu- | ga | ku | se | i りゅうがくせい
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

Ćwiczenia z czytania hiragany

Poćwiczmy teraz czytanie. Postaraj skupić się szczególnie na poprawnym czytaniu małego 「つ」 (przez poprawne powtórzenie spółgłoski). Pamiętaj by nie zwracać większej uwagi na zapis romaji. Chodzi głównie o sprawdzenie czy potrafisz poprawnie przeczytać słowo. Każde ze słów przeczytaj na głos i zapisz na kartce odpowiedzi by potem móc je porównać z właściwymi.

Ćwiczenia z czytania hiragany

Przykład: とった = totta

1. きゃっかんてき kyakkanteki
2. はっぴょうけっか happyoukekka
3. ちょっかん chokkan
4. ひっし hisshi
5. ぜったい zettai
6. けっちゃく kecchaku
7. しっぱい shippai
8. ちゅうとはんぱ chuutohanpa
9. やっかい yakkai
10. しょっちゅう shocchuu
Show all answers | Hide all answers

This page has last been revised on 2006/11/20

アイ・ラブ・カタカナ!




Czym jest Katakana?

Jak wspomniano wcześniej, katakana jest głównie używana dla słów zapożyczonych z obcych języków. Może być również użyta dla podkreślenia pewnych słów, przyjmując funkcję tekstu pochylonego. By otrzymać bardziej kompletną listę przypadków użycia możesz skierować się do opisu katakany na wikipedii.

Katakana reprezentuje ten sam zestaw dźwięków co hiragana, różnią się jednak wyglądem znaków. Ponieważ zapożyczone słowa muszą składać się z kombinacji zbioru głosek, reprezentowanych przez katakanę, muszą przejść wiele radykalnych zmian. W rezultacie często bywają przypadki, że ludzie nie są w stanie zrozumieć zapożyczeń z własnego języka! Z tego powodu użycie katakany bywa bardzo trudne dla osób angielskojęzycznych ponieważ oczekują one, iż zapożyczenia będą brzmiały jak w oryginale. Z tego powodu warto całkowicie zapomnieć oryginalne angielskie słowo i traktować zapożyczenie jako całkowicie oddzielne słowo japońskie. W przeciwnym wypadku istnieje możliwość nabycia nawyku wymawiania zapożyczeń po angielsku (narażając się czasem na możliwość niezrozumienia przez Japończyków).

Katakana Table
n w r y m h n t s k   
a
  ヰ*   i
    u
  ヱ*   e
  ヲ* o
* = przestarzałe lub rzadko używane

Katakana jest znacząco trudniejsza do opanowania niż hiragana, ponieważ jest tylko używana w niektórych wyrazach i (w przeciwieństwie do hiragany) rzadko nadarza się okazja do jej praktykowania. By nauczyć się właściwej kolejności rysowania poszczególnych znaków (tak, należy znać kolejność), możesz zajrzeć na tę samą stronę co poprzednio, z tą różnicą, że ta przedstawia katakanę.

Dodatkowo, ponieważ w języku japońskim nie ma spacji, czasami symbol 「・」 jest używany by zaznaczyć odstępy np. 「ロック・アンド・ロール」 dla "rock and roll". Używanie tego znaku jest całkowicie opcjonalne i czasami może nie być on użyty wcale.

Notatki
  1. Wymowa znaków w katakanie jest identyczna z wymową hiragany.
  2. Jak przekonasz się później, ponieważ 「を」 jest tylko używane jako partykuła, a wszystkie partykuły zapisuje się wyłącznie za pomocą hiragany, prawie nigdy nie będziesz mieć możliwości użycia 「ヲ」. Z tego powodu znak ten może być bezpiecznie pominięty. (Chyba, że przyjdzie Ci przeczytać jakiś bardzo stary telegram, lub coś w tym rodzaju.)
  3. Znaki 「シ」、「ン」、「ツ」 oraz 「ソ」 są przerażająco podobne do siebie. Główną różnicą jest to, iż pierwsze dwa są bardziej "poziome" niż dwa ostatnie. Małe kreseczki rysowane są bardziej poziomo a długa linia jest rysowana po krzywiźnie z dołu do góry. W pozostałych dwóch kreseczki są prawie pionowe natomiast długa kreska zakrzywia się trochę mniej a rysowana jest z góry do dołu. Jest prawie jak znak ukośnika, podczas gdy poprzedni bardziej przypomina łuk. Sprawne rozróżnianie jest trudne i wymaga trochę praktyki i cierpliwości.
  4. Na znaki 「ノ」、「メ」 oraz 「ヌ」 również należy zwrócić uwagę, podobnie jak na 「フ」、「ワ」 oraz 「ウ」. Tak, wiem że one wszystkie są do siebie podobne, ale niestety nic na to nie mogę poradzić.
  5. Musisz nauczyć się odpowiedniej kolejności rysowania znaków! W tym celu wejdź na tę stronę.
  6. Czasem 「・」 jest używana jako znak odstępu w zapożyczeniach z angielskiego.

Dźwięk długiej samogłoski

Wszystkie samogłoski brzmią tak samo jak w hiraganie. W zapisie jednak, zamiast używać różnych znaków dla wydłużania różnych spółgłosek (jak w hiraganie), używa się znaku poziomej kreski 「ー」.
Podsumowanie
  1. Dźwięki wydłużonych spółgłosek są oznaczane w katakanie myślnikiem. Na przykład, angielskie słowo "cute" jest zapisywane w katakanie jako 「キュート」.

Małe 「ア、イ、ウ、エ、オ」

Z powodu ograniczonego zestawu dźwięków hiragany, kilka nowych kombinacji zostało z czasem utworzonych by móc reprezentować dźwięki nieistniejące uprzednio w języku japońskim. Najbardziej istotnym jest brak dżwięków / ti / di / oraz / tu / du / (z powodu dźwięków / chi(ci) / oraz / tsu(cu) /), oraz brak dźwięku spółgłoski / f / oprócz sylaby 「ふ」. Brakuje również dźwięków dla spółgłosek / sh(sz) / j(dź) / ch(cz) / dla sylab zawierających dźwięk / e /. Podjęto decyzję by dodawać pomniejszone wersje znaków pięciu samogłosek. Podobnie uczyniono dla dźwięku / w(ł) / by nie korzystać z przestarzałych znaków. Dodatkowo zastosowano konwencję używania dwóch małych kreseczek dla spółgłoski 「ウ」 (otrzymując 「ヴ」) z małymi 「ア、イ、エ、オ」 by oznaczyć głoskę dla dźwięku / v(w) /. Nie są one jednak używane zbyt często, prawdopodobnie z powodu trudności wymowy dźwięku / v(w) / przez Japończyków. Na przykład, podczas gdy mogłoby się wydawać, że zapożyczone z angielskiego słowo "volume" powinno się wymawiać używając dźwięku / v(w) /, Japończycy wybrali jednak wymowę "bolume" (ボリューム) gdyż była dla nich prostsza do wymowy. W ten sam sposób, "vodka" jest zapisywane jako "wokka(łokka)" (ウォッカ), a nie 「ヴォッカ」. Możesz zapisać "violin" jako 「バイオリン」 lub 「ヴァイオリン」. Nie ma to zbyt wielkiego znaczenia, gdyż prawie wszyscy Japończycy będą wymawiać to słowo używając dźwięku / b /. W poniższej tabeli nowo dodane dźwięki są oznaczone kolorem, w pozostałych przypadkach obowiązują te same zasady co w hiraganie.

Additional sounds
v(w) w(ł) f ch(cz) d t j(dź) sh(sz)  
ヴァ ファ チャ ジャ シャ a
ヴィ ウィ フィ ディ ティ i
チュ ドゥトゥ ジュ シュ u
ヴェ ウェ フェ チェ ジェ シェ e
ヴォ ウォ フォ チョ ジョ ショ o
Notatki
  1. Zauważ nie ma dźwięku / wu(łu) / sound. Na przykład, zapis w katakanie angielskiego słowa "woman" to "u-man" (ウーマン).
  2. Podczas gdy dźwięk / tu / może teoretycznie być zapisany jako 「トゥ」, obcojęzyczne słowa, które spopularyzowały się przed wprowadzeniem nowego zapisu były zapisywane przy użyciu dźwięku / tsu(cu) /. Na przykład angielske "tool" zapisywane jest nadal jako 「ツール」 a "tour" jako 「ツアー」.
  3. Dawniej, bez nowych dźwięków nie było innej możliwości jak tylko używanie standardowych japońskich znaków i złożeń bez odnoszenia się do rzeczywistej wymowy. Na starych budynkach można nadal zauważyć napis 「ビルング」 zamiast nowoczesnej wersji 「ビルディング」. W wyniku zbiegu okoliczności tak jest w przypadkustarego budynku Shin-Maru naprzeciwko stacji Tokyo, gdzie pracuję. Jest on jednakże przeznaczony do przebudowy w niedalekiej przyszłości. Ironicznie, pierwszy znak słowa Shin-Maru (新丸) czyli 「新」 oznacza nowy.

Przykładowe słowa w katakanie

Oczywiście, nie wszystkie słowa zapisywane za pomocą katakany pochodzą z angielskiego. Zapożyczenia w języku japońskim często zmieniają zarówno wymowę jak i znaczenie. Dlatego należy uważać przy próbowaniu zgadywania niektórych zapożyczeń. Poniżej podane są przykładowe słowa zapisywane przy pomocy katakany.

Przykłady słów w katakanie
PolskiJapoński
Amerykaアメリカ
Rosjaロシア
ściąganieカンニング (cunning)
wycieczkaツアー
pracownik firmyサラリーマン (salary man)
Mozartモーツァルト
klaksonクラクション (klaxon)
sofaソファ or ソファー
Halloweenハロウィーン
francuskie frytkiフライドポテト (fried potato)


カタカナ - ćwiczenia




Wypełnij tebelkę katakany

Poniższa tabelka pomoże ci sprawdzić twoją pamięć. Znak 「ヲ」 usunięto ponieważ nie będzie ci potrzebny.

Kliknij na odnosniku odwróć by pokazać lub ukryć dany znak.

Tabela katakany
n w r y m h n t s k   

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć.

odwróć

odwróć
a
   
odwróć
 
odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć
i
   
odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć
u
   
odwróć
 
odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć
e
   
odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć

odwróć
o
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

Ćwiczenie pisowni katakany

Tu oczywiście będziemy trnować pisownie. Dodatkowo wstępnie zapoznasz się jak obce wyrazy brzmiąpo japońsku.

Ćwiczenie pisowni katakany 1

Przykład: ta | be | mo | no = タベモノ

1. pan パン
2. kon | pyu- | ta コンピュータ
3. myu- | ji | ka | ru ミュージカル
4. u- | man ウーマン
5 he | a | pi- | su ヘアピース
6. nu- | do ヌード
7. me | nyu- メニュー
8. ro- | te- | shon ローテーション
9. ha | i | kin | gu ハイキング
10. kyan | se | ru キャンセル
11. ha | ne | mu-n | ハネムーン
12. ku | ri | su | ma | su | tsu | ri- クリスマスツリー
13. ra | i | to ライト
14. na | i | to | ge- | mu ナイトゲーム
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

Jeszcze trochę pisania

Poćwiczmy pisownie jeszcze trochę. Tym razem dołączymy wszystkie nieregularne dźwięki nieistniejące w hiraganie.

Ćwiczenie pisowni katakany 2

Przykład: bi- | chi = ビーチ

1. e | i | zu | wi | ru | su エイズウイルス
2. no- | su | sa | i | do ノースサイド
3. in | fo | me- | shon インフォメーション
4. pu | ro | je | ku | to プロジェクト
5. fa | su | to | fu- | do ファストフード
6. she | ru | su | ku | ri | pu | to シェルスクリプト
7. we- | to | re | su ウェートレス
8. ma | i | ho- | mu マイホーム
9. chi- | mu | wa- | ku チームワーク
10. mi | ni | su | ka- | to ミニスカート
11. re- | za- | di | su | ku レーザーディスク
12. chen | ji チェンジ
13. re | gyu | ra- レギュラー
14. we | i | to | ri | fu | tin | gu ウエイトリフティング
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

Zmiana angielskich wyrazów na katakanę

Dla zabawy spróbujmy dowiedzieć się jak zapisać w katakanie niektóre zapożyczone z angielskiego wyrazy. Wypisałem kilka reguł, ale nie należy zawsze się ich trzymać, są one podane tylko w celach orientacyjnych.

Jak wiesz, każde japońskie słowo składa się z samogłosek lub spółgłosek połączonych samogłoską. Każdy zapożyczony wyraz nie wymawiany w ten sposób będzie powodował problemy. Wyjątek stanowią wyrazy zakończone na n lub m wtedy ostatnim dźwiękiem będzie 「ン」. Poniżej podaję kilka przykładowych tendecji jakie występują przy zamianie.

Jak można zobaczyć w filmie "Między słowami", / l / oraz / r / są nierozróżnialne.

(1) Ready -> ディ
(2) Lady -> ディ

Jeśli jest więcej niż jedna samogłoska z rzędu lub wyraz kończy się na / r / zazwyczaj używa się wtedy znaku wydłużonej samogłoski.

(1) Target -> ターゲット
(2) Shoot -> シュー

"Urywane" dźwięki zawierające / t / lub / c / wymagają użycia małego 「ッ」.

(1) Catch -> キャ
(2) Cache -> キャシュ

Jeśli słowo kończy się na samogłoskę, musimy dodać samogłoskę by utworzyć dźwięk japoński. Dla / t / oraz / d / zazwyczaj jest to / o /, a dla reszty zazwyczaj / u /. Wyjątkiem jest wspomniane wcześniej / n / lub / m /, które zastępujemy przez 「ン」.

(1) Good -> グッ
(2) Top -> トッ
(3) Jack -> ジャッ

Zapis angielskich wyrazów w katakanie

Przykład: Europe = ヨーロッパ

1. check チェック
2. violin バイオリン
3. jet coaster (roller coaster) ジェットコースター
4. window shopping ウィンドーショッピング
5. salsa サルサ
6. hotdog ホットドッグ
7. suitcase スーツケース
8. kitchen キッチン
9. restaurant レストラン
10. New York ニューヨーク
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

This page has last been revised on 2006/11/20

Co?! Teraz niby mam się uczyć chińskiego?




Czym są kanji?

W języku japońskim, rzeczowniki i rdzenie przymiotników i czasowników są prawie zawsze pisane chinskimi znakami zwanymi kanji. Przysłówki również pisane są często w ten sposób. Oznacza to, że musisz nauczyć się chińskich znaków aby być w stanie przeczytać większość japońskich wyrazy. Nie wszystko jednak pisze się za pomocą kanji. Na przykład podczas gdy dla czasownika "robić" istnieje odpowiednie kanji, w praktyce zawsze jest piszemy go w hiraganie. Własny osąd i wyczucie dotyczace sposobu pisania wyrazów jest zwykle potrzebny aby ocenić czy należy użyć hiragany czy kanji. Jednakże większość japońskich słów będzie zwykle pisana w kanji (wyjątkiem są książki dla dzieci i specjalnie przygotowane materiały dla ludzi nie znających wiele kanji).

W tym przewodniku będziemy używać kanji od samego początku aby umożliwić czytelnikowi zapoznanie się z "prawdziwym" japońskim" tak szybko jak to tylko możliwe. Z tego powodu musimy zapoznać się z pewnymi właściwościami tych znaków i omówić kilka strategii szybkiej i efektywnej nauki. Opanowanie kanji nie jest łatwe ale bynajmniej nie jest niemożliwe. Lwią część zmagań stanowi opanowanie umiejętności nauki znaków oraz czas. W skrócie, trwałe zapamiętywanie kanji wymaga sporych wysiłĸów włożonych w naukę oraz co ważniejsze długiego czasu. Pisząc to nie mam na myśli siedzenia nad znakami przez pięć godzin dziennie lecz powtarzanie już nauczonych znaków co kilka miesięcy dopóki nie nie jest się pewnym, że opanowało się je na dobre. Jest to kolejny powód by zacząć naukę znaków od razu. Nie ma potrzeby odkładać tego aż nie osiągniemy poziomu zaawansowanego. Przez naukę kanji z nowym słownictwem od samego początku, ogromny materiał jest podzielony na mniejsze, łatwiejsze do przyswojenia kawałki a dodatkowy czas pomaga ułożyć się znakom w naszej pamięci długoterminowej. Dodatkowo pomoże ci to nauczyć się nowego słownictwa, które często składać się będzie ze znaków, które poznasz wcześniej. Jeśli rozpoczniesz naukę znaków później rezygnujesz z tych zalet i tylko utrudnisz sobie naukę.

Nauka kanji

Wszystkie zasoby których potrzebujesz znajdują się za darmo w sieci na stronie Jim Breen's WWWJDIC. Poza ogromną bazą słowników, znajdziesz tam sposoby pisania 1,945 najczęściej stosowanych znaków (są to prawie wszystkie, które potrzebujesz poznać). Będą one przydatne szczególnie na początku, gdy będziesz chcieć wielokrotnie pisać każdy znak by utrwalić sobie sposób jego pisania. Kolejną ważną umiejętnością jest nauczenie się jak poprawnie "wyważyć" znak, tak aby żadna jego część nie była za duża czy też za mała. Dlatego upewnij się, że rysowane przez ciebie znaki są jak najbardziej zbliżone do oryginałów. Po pewnym czasie kolejność kresek i wyczucie równowagi znaków staną się dla ciebie naturalne i wielokrotne powtarzanie pisowni nie będzie już niezbędne. Informacje o wszystkich znaki użytych w tym przewodniku mogą być łatwo podejrzane przez skopiowanie ich na stronę WWWJDIC.

Czytanie Kanji

Prawie każdy znak posiada co najmniej dwa różne czytania zwane 音読み (おんよみ) oraz 訓読み(くんよみ). 音読み jest czytaniem wywodzącym się z języka chińskiego, natomiast 訓読み jest japońskim czytaniem. Kanji, które występują w złożeniach (熟語) są zwykle czytane używając 音読み podczas gdy pojedyńczo występujące kanji są czytane przy pomocy 訓読み. Na przykład 「力」(ちから) jest czytana przy pomocy 訓読み podczas gdy ten sam znak użyty w złożeniu takim jak 「能力」 jest czytany za pomocą 音読み (w tym przypadku jest to 「りょく」).

Pewne znaki (w szczególności te najczęściej używane) mogą mieć więcej niż jedno 音読み czy 訓読み. Na przykład w słowie 「怪力」, znak 「力」 czytamy jak 「りき」 a nie 「りょく」 jak poprzednio. Niektóre złożenia dodatkowo posiadają specjalne czytania, które nie mają nic wspólnego z czytaniami poszczególnych znaków. Te czytania muszą być zapamiętywane oddzielnie. Na szczęście nie jest ich tak dużo i nie są często spotykane.

訓読み jet poza tym używane w przymiotnikach i czasownikach. Słowa te często kończą się ciągiem znaków zapisanych hiraganą (zwanym okuriganą). Taki zapis stosuje się dlatego, żeby zachować pisownie w kanji nawet gdy słowo jest odmieniane. Na przykład formą przeszłą czasownika 「食べる」 (jeść) jest 「食べた」. Mimoo, że forma czasownika się zmieniła, czytanie znaku 「食」 pozostało nienaruszone (Wyobrź sobie o ile trudniej byłoby gdyby czytanie kanji zmieniało się w trakcie odmiany, albo co gorsza gdyby zmieniał się znak). Okurigana służy również do odróżniania czasowników przechodnich od nieprzechodnich. (więcej o tym będzie później).

Kolejną rzeczą, która sprawia kłopoty na początku jest to, że czytanie kanji może czasem zmieniać się nieznacznie w niektórych złożeniach tak by było łatwiej je wymówić. Z przykładów można wymienić przechodzenie dźwięku / h / w / b / lub / p / lub 「つ」 przechodzącym w 「っ」. Na przykład w słowach 「一本」、「徹底」 oraz 「格好」.

Kolejnym ciekawym aspektem nauki znaków jest napotykanie słów, które znaczą praktycznie to samo, mają również to samo czytanie, jednak różnią się znakiem dla podkreślenia niewielkiej różnicy w znaczeniu. Na przykład 「聞く」(きく) znaczy słuchać, podobnie jak「聴く」(きく). Jednak gdy użyjemy 「聴く」 znaczy to, że poświęcamy słuchaniu więcej uwagi (używamy tego słowa gdy chcemy powiedzieć, że na przykład słuchamy muzyki). 「聞く」 może również znaczyć "pytać", jak również "słyszeć", podczas gdy 「訊く」(きく) może tylko znaczyć "pytać". Kolejnym przykładem jest pisanie 「見る」 jako 「観る」 gdy mamy na myśli oglądanie przedstawienia lub filmu. Jest jeszcze 「書く」(かく), które znaczy "pisać" oraz 描く (かく) znaczące "rysować". Jednak gdy opisujesz abstrakcyjny obrz taki jak na przykład scena z książki używasz słowa 「描く」 czytanego jako「えがく」. Zdaża się również, że znaczenie oraz kanji pozostaje takie samo ale występuje wiele czytań, na przykład 「今日」 możemy przeczytać jako 「きょう」、「こんじつ」 lub 「こんにち」. W tym przypadku nie ma zwykle znaczenia, którego czytania użyjesz, jednak niektóre są preferowane w pewnych sytuacjach.

W końcu jest jeszcze pewien specjalny znak, który tak naprawde znakiem nie jest. Oznacza on po prostu powtórzenie poprzedniego znaku. Na przykład słowa 「時時」、「様様」、「色色」、「一一」 mogą być (i zwykle są) pisane jako 「時々」、「様々」、「色々」、「一々」.

Oprócz tych "udogodnień" kanji zapewnią ci wiele niespodzianek i godziny zabawy polegającej na odkrywaniu nowych nieregularności i zaskakujących właściwości w miarę nabierania doświadczenia. Możesz samemu zdecydować jak wiele sarkazmu jest zawartego w poprzednim zdaniu. Jednak nie przerażaj się myśląc, że japoński jest niewiarygodnie trudny. Większość słów ma tylko jedno kanji natomiast większość kanji ma nie więcej jak dwa rodzaje czytań.

Dlaczego kanji?

Niektórzy uważają, że system składający się z oddzielnych znaków zamiast "normalnego" alfabetu jest przestarzały i zbyt skomplikowany. Możliwe, że wcale nie było dobrym pomysłem przejmowanie od Chińczyków kanji skoro oba języki tak bardzo się od siebie różnią. Nie będę się jednak rozwodzić w tym przewodniku nad słusznością decyzji, które zapadły tysiące lat temu, zamiast tego spróbuję ci wytłumaczyć dlaczgo ty musisz nauczyć się kanji jeśli chcesz nauczyć się japońskiego. Pisząc to mam na myśli więcej niż powiedzenie "Bo tak. Lepiej się z tym pogódź!".

Bywają opinie, mówiące że japońsczycy powinni po prostu przestawić się z kanji na romaji aby pozbyć się tych wszystki skomplikowanyvh znaków, które tak przerażają obcokrajowców Koreańczycy na przykład utworzyli swój własny alfabet znacznie upraszczając pisownię swego języka. Dlaczego więc w Japonii to nie zadziałało? Pytam w czasie przeszłym ponieważ po drugiej wojnie światowej były próby wprowadzenia nowej pisowni, jednak nie zakończyły się one powodzeniem. Wydaje mi się, że każdy kto pisał po na komputerze po japońsku wie dlaczego. W momencie gdy przychodzi do konwersji słowa, wpisanego hiraganą na kanji, zazwyczaj dostajesz listę conajmniej dwóch tak samo brzmiących słów a czasem nawet dziesięciu (spróbuj wpisać kikan). Liczący około 46 znaków sylabariusz (określający wszystkie dźwięki języka japońskiego) japoński sprawia, że trudno uniknąć tak samo brzmiących słów. Porównaj to z koreańskim alfabetem mającym 14 spółgłosek i 10 samogłosek. Każda spółgłoska może połaczyć się z dowolną samogłoską dając 140 dźwięków. Dodatkowo czasem trzecia spółgłoska może być dołączona by stworzyć pojedyńczy dźwięk. Daje to około 1960 złożeń teoretycznie możliwych do utworzenia. (Dźwięków używanych w praktyce jest znacznie mniej ale nie potrafię podać sokładnej liczby.)

Ponieważ chcesz być w stanie czytać szybciej niż mówisz, potrzebujesz pewnej wizualnej pomocy by natychmiast odgadnąć, które słowo co znaczy. Przykładowo w języku polskim możemy szybko przeczytać tekst rozpoznając "kształt" słów do którego jesteśmy przyzwyczajeni. Spróbuj przeczytać to zdanie: "Czśeć pmomio, eż kżade z tcyh sółw jset napisnae neipropawnie cyhba weisz o oc mi chozdi.". W koreańskim jest podobnie ponieważ ma wystarczjącą ilość znaków by tworzyć wyrazy o różnym i jednoznacznym kształcie. Jednakże ponieważ znaki nie są tak rózne od siebie jak kanji wyrazy muszą byc oddzielane od siebie odstępami. My z resztą też. Spróbuj przeczytać to zdanie: "Usunięcieodstępówznacznieutrudniaprzeczytanietegozdania.".

Mając kanji, japończycy nie muszą oddzielać wyrazów odstępami, ponadto różne znaki rozwiązują problem słów brzmiących identycznie. Gdyby nie było kanji, nawet odzielenie wyrazów odstępami nie pomogłoby zbytnio w odczytywaniu niejednoznacznych zdań.


This page has last been revised on 2006/5/12

Podstawowa gramatyka




Podstawowe struktury gramatyczne

Po przyjrzeniu się systemom pisma języka japońskiego przyszedł czas, aby zapoznać się z jego podstawowymi strukturami gramatycznymi. Rozdział ten poświęcony będzie podstawowym częściom mowy: rzeczownikowi, przymiotnikowi, czasownikowi oraz przysłówkowi. Co więcej, przyjrzymy się jak połączyć poszczególne części mowy w zdaniu przy użyciu partykuł. Informacje zawarte w tym rozdziale powinny umożliwić zrozumienie tego jak działa język japoński oraz w jaki sposób wyrażane są w nim myśli.
Lekcje zawarte w tym rozdziale


No bo tak!




Wyrażanie istnienia za pomocą 「だ」

Jednym z bardziej zaskakujących zagadnień języka japońskiego jest fakt, iż nie znajdziemy w nim czasownika, który wyrażałby istnienie jak czasownik “być” w języku polskim. W zamian za to fakt, że coś istnieje, wyrażany jest poprzez dodanie znaku hiragany 「だ」 po rzeczownikach i na-przymiotnikach (o tych później). Przekonamy się jak to wygląda w praktyce, kiedy przyjrzymy się bliżej czasownikom i rzeczownikom.
Wyrażanie istnienia za pomocą 「だ」

Nic prostszego. Jednakże...

Istnienie można również wyrażać bez użycia 「だ」!

Jak widać w punkcie (1), 魚 oznacza po prostu „rybę” i nic poza tym. Jednakże, już w kolejnym rozdziale zobaczymy, że poprzez odpowiedniej partykuły możemy również wyrazić, że coś „jest rybą”. W tej chwili prawdopodobnie zastanawiacie się po co w takim razie jest 「だ」 skoro możemy powiedzieć, że coś istnieje beż jego użycia. Główną różnica polega na tym, iż dodanie 「だ」 w twierdzeniu nadaje mu charakter emfatyczny. Dlatego też częściej można usłyszeć mężczyzn stosujących tę właśnie formę na końcu zdania. Z tego samego powodu 「だ」 nie może być stosowane w pytaniach, gdyż brzmiałoby to wtedy jakbyśmy coś twierdzili i pytali o to jednocześnie (wyjątek stanowi 「だ」 w formach pytających jak 「どこだ」 o czym będzie mowa w późniejszych częściach)

「だ」 używane jest również w wielu konstrukcjach gramatycznych, gdzie istnienie czegoś musi być wyraźnie zaznaczone. Istnieją również przypadki kiedy 「だ」 nie należy stosować. Wszystko wygląda na skomplikowane jednak z czasem sami nauczycie się kiedy i gdzie stosować 「だ」 .

Negacja stanu bycia

W języku japońskim zarówno przeczenia jak i czas przeszły wyrażane są na drodze odmiany. Odpowiednio odmienione czasowniki lub przymiotniki mogą wyrazić, że coś nie [X] jest lub, że coś było [X]. W jednej z kolejnych lekcji przyjrzymy się tworzeniu zdań twierdzących stawiając「だ」 na końcu zdania.

By zanegować stan bycia wystarczy dodać 「じゃない」 po czasowniku lub na-przymiotniku.

Negacja stanu bycia

Przykłady

(1) じゃない。- Nie jest rybą.
(2) 学生じゃない。- Nie jest uczniem.
(3) 静かじゃない。- Nie jest cicho.

"Bycie" w czasie przeszłym

By wyrazić, że coś było należy dodać 「だった」 do rzeczownika lub na-przymiotnika..

By zanegować istnienie w przeszłości (nie był) wystarczy odciąć 「い」 od formy przeczącej czasu teraźniejszego 「じゃない」 i dodać 「かった」.

"Bycie" w czasie przeszłm
  1. Istnienie w czasie przeszłym: Dodajemy 「だった」 do rzeczownika lub na-przymiotnika
    (例) 友達 → 友達だった (przyjaciel był)
  2. Istnienia w czasie przeszłym-przeczenie: Od formy przeczącej rzeczownika lub na-przymiotnika odcinamy 「い」 i dodajemy 「かった」
    (例) 友達 → 友達じゃない → 友達じゃなかった (przyjaciel nie był)

(1) だった。- Ryba była.
(2) 学生じゃなかった。- Uczeń nie był.
(3) 静かじゃなかった。- Nie było cicho.

Podsumowanie

Poznaliśmy jak wyrażać istnienie w czterech formach. W kolejnym dziale przyjrzymy się zastosowaniu partykuł, które pomogą nam nadać rzeczownikom odpowiednie role w zdanie. Poniżej znajduje się tabela różnych form wyrażających istnienie, które poznaliśmy w tym rozdziale.

Istnienie-podsumowanie
TwierdzeniePrzeczenie
Nie przeszły(だ)Ryba jestじゃないRyba nie jest
PrzeszłyだったRyba byłaじゃなかったRyba nie była

This page has last been revised on 2005/4/7
Removed reference to 「か question marker」 and changed formatting. (2005/4/7)

Wyrażanie istnienia




Słownictwo używane w tym dziale

Poniżej znajdują się ćwiczenia na odmianę czasowników, której poświęciliśmy uwagę w poprzednim dziale. Przed rozpoczęciem warto zapoznać się ze słownictwem, które pojawi się w ćwiczeniach.
Kanji
Na początek zamieściliśmy listę kanji, które wystąpią w późniejszych złożeniach. Odnośnik zabierze Was do strony z animacjami pokazującymi kolejność stawiania poszczególnych kresek. Pamiętajcie jednak, że nie pokazują one dokładnie kierunku ich stawiania dlatego też w razie wątpliwości warto skonsultować się ze złownikiem znaków. Nauka poszczególnych znaków najlepiej odbywa się jeśli występują one w kontekstach (tak jak poniżej).
  1. - człowiek
  2. - dziecko
  3. - mały
  4. - środek
  5. - duży
  6. - przyjaciel
  7. - zycie
  8. - z przodu
  9. - uczyć się
  10. - szkoła
  11. - wysoki
  12. - samochód
  13. - towarzyszący
  14. - osiągnąć
Słownictwo
Poniżej znajduje się lista rzeczowników, które mogą pojawić się w ćwiczeniach.
  1. うん - potoczne słowo oznaczające "tak" (no, uhm)
  2. ううん - potoczne słowo oznaczające "nie"(e-e)
  3. これ - to
  4. それ - tamto
  5. あれ - tamto (do rzeczy znajdujących się dalej niż te określone それ )
  6. こう - (things are) this way
  7. そう - (things are) that way
  8. 人 【ひと】 - człowiek
  9. 大人 【おとな】 - dorosły
  10. 子供 【こども】 - dziecko
  11. 友達 【ともだち】 - przyjaciel
  12. 車 【くるま】 - samochód
  13. 学生 【がくせい】 - student
  14. 先生 【せんせい】 - nauczyciel
  15. 学校 【がっこう】 - szkoła
  16. 小学校 【しょうがっこう】 - szkoła podstawowa
  17. 中学校 【ちゅうがっこう】 - szkoła między podstawówką a liceum (~gimnazjum)
  18. 高校 【こうこう】 - szkoła średnia school
  19. 大学 【だいがく】 - uczelnia

Odmiana rzeczownika ćw. 1

Każdy z poniższych rzczowników odmień w następujące formy: orzekająca, przecząca, przeszła, przeszła przecząca.

Przykład: 人 = 人だ人じゃない人だった人じゃなかった


1. これ
forma orzekająca = これだ
forma przecząca = これじゃない
forma przeszła = これだった
forma przeszła przecząca = これじゃなかった

2. 大人
f. orzekająca = 大人だ
f. przecząca = 大人じゃない
f. przeszła = 大人だった
f. przeszła, przecząca = 大人じゃなかった

3. 学校
f. orzekająca = 学校だ
f. przecząca = 学校じゃない
f. przeszła = 学校だった
f. przeszła, przecząca = 学校じゃなかった

4. 友達
f. orzekająca = 友達だ
f. przecząca = 友達じゃない
f. przeszła = 友達だった
f. przeszła, przecząca = 友達じゃなかった

5. 学生
f. orzekająca = 学生だ
f. przecząca = 学生じゃない
f. przeszła = 学生だった
f. przeszła, przecząca = 学生じゃなかった
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

Odmiana ćw.2

W poniższym ćwiczeniu sprawdzimy Waszą znajomość odmiany rzeczowników poprzez tłumaczenie prostych zdań. W przypadku formy orzekającej, nieprzeszłej jej znaczenie może być domyślne, jednak na potrzeby tego ćwiczenia załóżmy, ze musi ona zostać wyrażona. Pamiętajcie, że przez staje się ona bardzo stanowczą formą oznajmująca. this creates a very firm and declaratory tone.

przekład: Student jest. = 学生だ。


1. Uczelnia jest 大学だ。
2. Szkoła średnia nie jest. 高校じゃない。
3. Nauczyciel był. 先生だった。
4. Dorosły jest. 大人だ。
5. Dziecko nie było. 子供じゃなかった。
6. Było w ten sposób. こうだった。
7. Nie było tam (あれ). あれじゃなかった。
8. Gimnazjum nie jest. 中学校じゃない。
9. Przyjaciel jest. 友達だ。
10. Samochód nie był. 車じゃなかった。
11. Był tym. (これ) これだった。
12. That's not the way it is. そうじゃない。
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

Odpowiadania na pytania - ćwiczenia

W ostatnim zadaniu, poćwiczymy odpowiadania na proste pytania przy pomocy różnych formy określajacyh stan bycia. Opowiedzi tak lub nie (うん lub ううん) będą podane. Waszym zadaniem będzie dokończyć zdania. Układając zdania zdecydowałem się być odrobinę seksistowski i założyłem, że wszyscy mężczyźni śtosują zdecydowane formy orzekąjące 「だ」, a kobiety formy domyślne bez 「だ」 (w prawdziwym życiu nie jest tak do końca)

przykład:
Q) 学生?
A) ううん、学生じゃない

Q1) 友達?
A1) うん、友達(kobieta)
Q2) 学校?
A2) ううん、学校じゃない
Q3) それだった?
A3) ううん、それじゃなかった
Q4) そう? (ach tak?)
A4) うん、そうだ(mężczyzna)
Q5) これ?
A5) ううん、それじゃない(przedmiot jest daleko od mówiącego)
Q6) 先生だった?
A6) うん、先生だった
Q7) 小学校だった?
A7) ううん、小学校じゃなかった
Q8) 子供?
A8) うん、子供(kobieta)
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

This page has last been revised on 2008/5/31

Praktyczne partykularne partykuły




Definiowanie funkcji gramatycznych za pomocą partykuł

Nauczymy się teraz robić dobry użytek z wiadomości poznanych w poprzedniej lekcji łącząc rzeczownik z innym rzeczownikiem. Będziemy potrzebować do tego czegoś, co nazywamy partykułami. Partykuły w języku japońskim składają się z jednej lub dwu głosek zapisywanych w hiraganie. Dołącza się je na końcu wyrazu by określić jego funkcję gramatyczną w zdaniu. Używanie właściwych partykuł jest bardzo istotne ponieważ znaczenie zdania może się diametralnie zmienić po zmianie jednej z nich. Na przykład zdanie "Jem rybę." może przekształcić się w "Ryba je." przy użyciu innej partykuły.

Partykuła tematu - 「は」

Pierwszą partykułą, którą poznamy będzie partykuła tematu. Odpowiada ona za określanie tego o czym aktualnie mówimy. Powiedzmy, że dana osoba mówi "Nie uczeń.". Jest to całkowicie poprawne zdanie po japońsku, ale nie mówi nam ono wiele czego samo zdanie dotyczy. Partykuła tematu pozwoli nam wyrazić o czym mówi dane zdanie. Partykułę tą zapisujemy za pomocą znaku 「は」. Zazwyczaj znak ten wymawia się jako /ha/, jednak gdy używany jest jako partykuła tematu wymowa brzmi /ła/.

Przykład 1

ボブ: アリス学生?- Alicjo, czy (jesteś) uczennicą?
アリス: うん学生。- Tak, (jestem) uczennicą.

Tutaj Bob oznajmia, że pytanie dotyczy Alicji. Zauważ, że choć w zdaniu nie występuje 「だ」 w polskim tłumaczeniu używamy opowiednich form czasownika być. Ponieważ wiemy, że tematem rozmowy jest Alicja, nie potrzebujemy dodawać do pytania nic więcej żeby odgadnąć iż dotyczy ono kwestii bycia uczennicą przez Alicję. Właściwie to, ponieważ Bob zadaje pytanie, nie może on użyć 「だ」 na końcu. To by było jak jednoczesne oznajmienie i pytanie.

Przykład 2

ボブ) ジム明日? - Czy Jim jutro?
アリス) 明日じゃない。- Jutro nie.

Ponieważ rozmowa jest wyrwana z kontekstu, nie mamy wystarczających informacji by dowiedzieć o czym rozmawiają Alicja i Bob. Oczywiście nie miało by wiele sensu założenie, że Bob pyta czy Jim jest jutrem. Wiemy tylko, że rozmowa dotyczy Jima oraz jutra. Dopiero gdy poznamy kontekst, dowiemy się o czym tak naprawdę mówili oboje. Mogli na przykład rozmawiać o jutrzejszym egzaminie.

Przykład 3

アリス) 今日試験だ。- Dziś egzamin.
ボブ) ジムは? - A Jim?
アリス) ジムは明日。 - Jim (ma egzamin) jutro.

Musimy uzmysłowić sobie jak rozległy może być temat. Może on dotyczyć dowolnego działania, lub obiektu wziętego skądkolwiek, również z innego zdania. Na przykład w rozmowie powyżej, pomimo że ostatnie zdanie dotyczy egzaminu Jima, słowo egzamin wcale się w nim nie pojawia.

Pod koniec tego rozdziału poznamy partykułę podmiotu, która jest mozniej związana ze zdaniem, w którym występuje.

Partykuła dołączonego tematu -「も」

Kolejną partykułą, bardzo podobną do partykuły 「は」 jest partykuła dołączonego tematu. W skrócie jest to tak jakby partykuła tematu którą tłumaczy się jako polskie słowo "również". Służy ona do dołączenia czegoś do tematu rozmowy. Partykułe tę zapisujemy jako 「も」. Jej użycie poznamy najlepiej za pomocą przykładu.

Przykład 1

ボブ: アリスは学生?- Czy Alicjo (jesteś) uczennicą?
アリス: うん、トム学生。- Tak, Tom również (jest) uczniem.

Zauważ, że Alicja musi zachować spójność w dołączaniu tematu. Nie miało by sensu zdanie "Tak (jestem), Tom również nie jest.". Gdyby chciała powiedzieć że Tom uczniem nie jest, powinna użyć partykuły 「は」 by usunąć dodatkowe znaczenie dołączania Toma do tematu "bycia uczniem". Poniższy przykład ilustruje ten przypadek.

Przykład 2

ボブ: アリスは学生?- Czy (jesteś) Alicjo uczennicą?
アリス: うん、でもトム学生じゃない。- Tak, ale Tom nie jest uczniem.

Przykład 3

Jest jeszcze jedna możliwość.
ボブ: アリスは学生?- Czy (jesteś) Alicjo uczennicą?
アリス: ううん、トム学生じゃない。- Nie, Tom również nie jest uczniem.

Ale dlaczego nagle Alicja zaczyna mówić o Tomie, skoro Bob pytał tylko o nią. Możliwe na przykład, że Tom stoi obok a ona chce włączyć go do rozmowy.

Partykuła podmiotu 「が」

W porządku, do tej pory nauczyliśmy się tworzyć temat za pomocą partykuł 「は」 oraz 「も」. A co jeśli nie wiemy czego dotyczy temat? Co jeśli chcemy zapytać "Kto jest uczniem?"? Tym czego potrzebujemy jest jakiś sposób na określenie co w zdaniu jest podmiotem. Nie możemy w tym celu użyć partykuły tematu ponieważ pytanie przekształciłoby się w "Czy kto jest uczniem?". Oczywiście takie zdanie nie ma sensu ponieważ "kto" nie określa żadnej osoby.

W tym miejscu partykuła 「が」 wchodzi do gry. Osobiście wolę używać nazwy partykuła identyfikacji, ponieważ jest ona stosowana do rozpoznawania pewnych nieokreślonych

Przykład 1

ボブ: 学生?- Kto (jest) uczniem?
アリス: ジム学生。- Jim (jest) uczniem.

Bob chce dowiedzieć się kto spośród wszystkich możliwych osób jest uczniem. Alicja odpowiada, że Jim nim jest. Zauważmy, że Alicja mogła by w tym przypadku użyć partykuły tematu. Znaczyłoby to jednak, że jeśli chodzi o Jima to Alicja wie, że jest on uczniem (niekoniecznie tym uczniem). Kolejny przykład ilustruje tę różnicę.

Przykład 2

(1) 学生? - Kto (jest) uczniem?
(2) 学生?- (Ten) uczeń to kto? (Jeśli mówimy o uczniu to kim on jest?)

Widzimy tutaj, że w (1) chcemy zidentyfikować kogoś kto jest uczniem podczas gdy w (2) mówimy o jakimś uczniu. Nie możemy natomiast w(1) zastąpić 「が」 przez 「は」 ponieważ "kto" stałoby się tematem i pytanie brzmiałoby "Czy kto jest studentem?".

Obie partykuły 「は」 oraz 「が」 mogą wydawać się podobne ponieważ bardzo trudno jest przetłumaczyć różnice pomiędzy nimi na język polski. Na przykład zarówno 「学生」 jak i 「学生」 tłumaczy się jako "Jestem uczniem."* Mimo to te dwa zdania tylko pozornie są identyczne, wynika to z faktu, że w języku polskim nie da się przedstawić informacji o kontekście w tak zwięzły sposób. W pierwszym zdaniu 「学生」, ponieważ 「」 jest tematem, dokładniejsze tłumaczenie powinno brzmieć "Jeśli o mnie mówimy, jestem uczniem.". Podczas gdy w drugim zdaniu 「」 ozdnacza osobę, którą jest 「学生」. Jeśli chcemy się dowiedzieć kim jest uczeń, partykuła 「が」 mówi nam że to 「」.

Można również myśleć o partykule 「が」 jako o czymś co zawsze odpowiada na pewne nie wypowiedziane pytanie. Na przykład, jeśli mamy 「ジムがだ」, odpowiadamy na pytanie w stylu: "Kto jest rybą?", "Który z nich to ryba?" ablo i nawet "Jaka jest ulubiona potrawa Jima?". Albo mając zdanie 「これ」, możemy odpowiadać na pytanie "Czyj to samochód?" lub "Co to jest samochód?". W rzeczywistości partykuły 「は」 i 「が」 znacznie się od siebie różnią, jeśli tylko myślisz o nich w odpowiedni sposób. Partykuła 「が」 identyfikuje pewną określoną właściwość czegoś, podczas gdy partykuła 「は」 jest używana wyłącznie do wprowadzenia nowego tematu rozmowy. Dlatego, w dłuższych zdaniach, oddzielanie tematu przecinkami jest całkiem powszechne. Usuwa to niejednoznaczności dotyczące wyboru zdania, do którego temat się odnosi.

*Technicznie rzecz biorąć jest to najbardziej prawdopodobne tłumaczenie, jeśli weźmiemy pod uwagę brak informacji o kontekście.


This page has last been revised on 2006/9/15

Ćwiczenia z partykuł「は、も、が」





Słownictwo użyte w tej sekcji

Kanji
Na początek dla wygody umieściłem listę znaków, których możesz potrzebować w nauce słownictwa. Odnośniki zabierą cię do diagramów kolejności pociągnięć pędzla. Niestety nie pokazują one wyraźnie kierunku pociągnięcia (choć czasem można to wydedukować z animacji), dla pewności możesz sprawdzić je w słowniku znaków. [Wikimedia commons zawiera pokaźny zasób animacji i obrazków z zapisaną kolejnością pociągnięć pędzla. Materiały dostępne w języku angielskim. - przyp. tłumacza] Polecam naukę kanji w kontekście całych wyrazów (takich jak poniższe).
  1. - co?
  2. - projekcja
  3. - obraz
  4. - on
  5. - kobieta
  6. - poprzedni
  7. - dzień
  8. - teraz
  9. - jasny
  10. - wiedzieć
  11. - kojarzyć
  12. - przewodzić
  13. - pędzel
  14. - wchodzić
  15. - usta
  16. - wychodzić
  17. - diagram
  18. - pisać
  19. - budynek
Słownictwo
Oto lista kilku podstawowych rzeczowników, które mogą być użyte w ćwiczeniach.
  1. どこ - gdzie?
  2. いつ - kiedy?
  3. どうして - dlaczego?
  4. どう - jak?
  5. どれ - który?
  6. ミーティング - spotkanie
  7. ボールペン - długopis
  8. 何【なに】 - co?
  9. 誰【だれ】 - kto?
  10. 映画【えいが】 - film
  11. 彼【かれ】 - on; chłopak (w związku)
  12. 彼女【かのじょ】 - ona; dziewczyna (w związku)
  13. 雨【あめ】 - deszcz
  14. 昨日【きのう】 - wczoraj
  15. 今日【きょう】 - dziś
  16. 明日【あした】 - jutro
  17. 知り合い【しりあい】 - znajomy
  18. 鉛筆【えんぴつ】 - ołówek
  19. 仕事【しごと】 - praca
  20. 入口【いりぐち】 - wejście
  21. 出口【でぐち】 - wyjście
  22. 図書館【としょかん】 - biblioteka

Podstawowe ćwiczenia partykuły 「は」

Na początek proponuję ćwiczenie, które pozwoli ci się przyzwyczaić do pojęcia partykuł i ich podstawowego użycia za pomocą prostych zdań zawierających je. W tym ćwiczeniu będziemy używać partykuły tematu aby wytłumaczyć aktualny temat rozmowy. Pamiętaj, że partykułę 「は」 zawsze wymawiamy jako /ła/.

Przykład: 誰? (Topic: アリス) = アリスは誰?

1. どこ?(Topic: 学校) 学校はどこ?(Gdzie szkoła?)
2. どうして?(Topic: それ) それはどうして?(Dlaczegóż to?)
3.いつ?(Topic: ミーティング) ミーティングはいつ?(Kiedy spotkanie?)
4.何?(Topic: これ) これは何?(Co to?)
5.どう?(Topic: 映画) 映画はどう?(Jak film?)
6.中学生だ。(Topic: 彼) 彼は中学生だ。(On jest uczniem szkoły średniej.)
7.先生だ。(Topic: 彼女) 彼女は先生だ。(Ona jest nauczycielką.)
8.雨。(Topic: 今日) 今日は雨。(Dziś pada.)
9.友達。(Topic: ボブ) ボブは友達。(Bob jest przyjacielem.)
10. 知り合い?(Topic: 彼) 彼は知り合い?(Czy on jest znajomym?)
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

Ćwiczenia partykuł 「は」 oraz 「も」

To ćwiczenie pozwoli ci przystosować się do różnic pomiędzy partykułami 「は」 oraz 「も」. Zdania są niezbyt ambitne, ale to była jedyna możliwość jaka przyszła mi do głowy aby podkreślić jednoznacznie właściwe użycie partykuł. Pamiętaj, że celem tego ćwiczenia jest wyrobienie wyczucia kiedy używać a kiedy nie partykuły dołączenia tematu ozamiast partykuły tematu.

Wypełnij puste miejsca prawidłową partykułą (「は」 albo 「も」)

Przykład: これは鉛筆だ。それ鉛筆だ。
1.今日は雨だ。昨日 も 雨だった。
2.ジムは大学生だ。でも、私 は 大学生じゃない。
3.これは水。これ も そう。
4.これはボールペンだ。でも、それ は ボールペンじゃない。
5.仕事は明日。今日 は 仕事じゃなかった。
6.ここは入口。出口 も ここだ。
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

Ćwiczenia partykuł 「は」, 「も」, 「が」

W tym ostatnim ćwiczeniu, będziesz trenować użycie wszystkich trzech partykuł przez rozpoznanie, która z nich powinna być użyta w różnych typach sytuacji. Pamiętaj, że partykuła 「が」 jest używana wyłącznie gdy chcesz wyróżnić coś spośród wielu róznych możliwości. Istnieją przypadki w których użycie zarówno 「は」 jak i 「が」 zachowuje sens gramatyczny, jednak ponieważ znaczą one co innego, wybór poprawnej partykuły zależy od tego co chcesz powiedzieć.

Wypełnij puste pola wstawiając poprawną spośród partykuł 「は」, 「も」, lub 「が」


ジム) アリス は 誰?
ボブ) 友達だ。彼女 が アリスだ
 
アリス) これ は 何?
ボブ) それ は 鉛筆。
アリス) あれ も 鉛筆?
ボブ) あれ は ペンだ。
 
アリス) 図書館 は どこ?
ボブ) ここ が 図書館だ。
アリス) そこ は 図書館じゃない?
ボブ) そこじゃない。図書館 は ここだ。
Pokaż odpowiedzi | Ukryj odpowiedzi

This page has last been revised on 2005/6/12