Źródło tych problemów leży w tym, iż tradycyjne podręczniki uczą japońskiego po angielsku. Próbują na pierwszej stronie nauczyć jak powiedzieć "Dzień dobry nazywam się Kowalski" ale nie informują czytelnika o konsekwencjach tego podejścia. Większość rozpoczyna naukę od formy grzecznościowej japońskiego co uniemożliwia korzystanie ze słownika w początkowych stadiach nauki i komplikuje niektóre zasady gramatyczne. Często również dołączają podmiot do zdań, który w języku japońskim jest przez większość czasu opuszczany. Tak naprawdę najczęstszym sposobem powiedzenia po japońsku "Nazywam się kowalski" jest powiedzenie "Kowalski". Dzieje się tak, ponieważ większość informacji jest rozumiana z kontekstu i przez to opuszczana. Czy te podręczniki tłumaczą fundamentalne zasady "działania" języka japońskiego? Nie, ponieważ są zbyt zajęte zapoznaniem czytelnika z "najbardziej użytecznymi" zwrotami od samego początku. W rezultacie tworzą przyprawiający o zawrót głowy skomplikowany zestaw zwrotów typu "użyj tego jeśli chcesz powiedzieć to". Pozostawia to w niepewności czytelników, chcących dowiedzieć się jak język japoński rzeczywiście działa.
Rozwiązaniem tego problemu jest naucznie języka japońskiego z punktu widzenia Japończyków. Należy wytłumaczyc jak język japoński działa od podstaw a nie jak mówić po japońsku zwroty wzięte z języka jakim posługuje się czytelnik. Aby postępować zgodnie z tą zasadą należy tłumaczyć zagadnienia w porządku, który jest sensowny dla Japończyków. Jeśli potrzebujesz poznać [A], aby potem zrozumieć [B] nie zaczynaj nauki od [B] tylko dlatego, że chcesz dowiedzieć się jak powiedzieć jakiś szczególny zwrot.
W skrócie, tym czego potrzebujemy jest japoński przewodnik po japońskiej gramatyce.
Na poczatku tłumaczenia będą jak najbardziej dosłowne by przekazać japoński sens i znaczenie. Czasem rezultatem takiego podejścia będą niepoprawne gramatycznie polskie zdania, pozwalające jednak dostrzec różnice pomiędzy językami. Na przykład, ponieważ Japończycy często nie rozróżniają pomiędzy ogólnymi stwierdzeniami oraz zdarzeniami dziejącymi się w przyszłości (n.p. "Chodzę do sklepu." oraz "Pójdę do sklepu.") rozróżnienie to może nie pojawić się w polskim tłumaczeniu. Mam nadzieję, że objaśnienia przykładów będą jak najbardziej zbliżone do znaczeń jakie niosą w języku japońskim. Gdy czytelnik przyzwyczai się do japońskiego sposobu wyrżania się oraz myślenia, tłumaczenia staną się mniej dosłowne, by zwiększyć czytelność przykładów i skupić się na bardziej zaawansowanych tematach.
Należy być świadomym plusów i minusów takiego podejścia do budowania gramatyki od podstaw. W języku japońskim najbardziej podstawowe pojęcia gramatyczne śa najtrudniejsze do opanowania a najczęściej używane wyrazy mają najwięcej wyjątków. Oznacza to że najtrudniejsza część języka będzie przedstawiona stosunkowo wcześnie. Podręczniki zwykle nie idą tą droga w obawie, że zniechęciłoby to większość zainteresowanych nauką. Zamiast tego starają się zwykle opóźnić moment wprowadzania czytelnika w najtrudniejsze reguły odmiany wymyślając przeróżne sposoby na łatanie nieścisłości i obejście tego problemu by jak najszybciej uczyć pożytecznych zwrotów (Mam na myśli w szczególności odmianę czasowników w czasie przeszłym). Niektórym może odpowiadać takie podejście, jednak może wprowadzać niepotrzebne zamieszanie w trakcie nauki (można to porównać do budowania domu na niedokończonym fundamencie). Trudnych aspektów i tak trzeba się nauczyć. Jeśli zrobi się to na poczatku, pozostała część nauki będzie o wiele prostsza poniewaz będzie opierać sie na solidnych podstawach. Gramatyka japońska jest o wiele prostsza od polskiej. Jeśli czytelnik nauczy się podstawowej odmiany reszta będzie o wiele prostsza ponieważ opierać się będzie na podobnych lub identycznych zasadach. Od tej pory najtrudniejszą rzeczą będzie uporządkowanie i zapamiętanie wszytkich opanowanych zwrotów i ich kombinacji tak by wygodnie ich używać w odpowiednich sytuacjach.
※Zanim zaczniesz używać tego przewodnika, zwróć uwagę na te symbole: 「」. Jest to japońska wersja cudzysłowia.
Dlatego właśnie jestem wyznawcą nauki za pomocą przykładów. Przykłady i doświadczenie będą twoimi głównymi narzędziami w trakcie nauki języka. Z tego powodu nawet jeśli czegoś nie zrozumiesz całkowicie na początku, posuwaj sie dalej i wracaj do danego tematu w miarę jak poznasz więcej przykładów. Pozwoli ci to zaznajomić się z daną konstrukcja w wielu różnych kontekstach. Niestety pisanie i wymyślanie przykładów zajmuje dużo czasu (robię co mogę!). Na szczęście dla ciebie język japoński jest wszędzie a w szczególności w sieci. Polecam ćwiczyć język japoński jak najczęściej i wracać do tego przewodnika gdy nie rozumiesz jakiejś części gramatyki. Internet zawiera szeroki zestaw materiałów do czytania takich jak strony internetowe, blogi, fora czy też czaty. Czytanie japońskich książek lub komiksów również jest dobrym (i przyjemnym) sposobem poszerzania słownictwa. Wierzę również, że nie jest możliwe nauczenie się mówienia i rozumienia języka japońskiego bez pomocy naukowych. Praktykowanie konwersacji musi odbywać się z pomocą osób płynnie mówiących po japońsku. Słuchanie audycji radiowych i oglądanie telewizji może być bardzo pomocne w nauce jednak nic nie zastąpi kontaktu z żywym człowiekiem, od którego możesz nauczyc się poprawnej wymowy, intonacji oraz naturalnego przebiegu konwersacji. Jesli masz specyficzne pytania, dotyczace zagadnień nie opisanych w tym przewodniku możesz je omówić na (angielskojęzycznym) forum przewodnika po japońskiej gramatyce.
www.guidetojapanese.org/forum/
Nie czuj się przytłoczony ilością informacji jaką musisz przyswoić by nauczyć się japońskiego. Pamiętaj że każde słowo oraz struktura gramatyczna to jeden krok dalej w kierunku opanowania języka!
Informacje (po angielsku) dotyczace włączania obsługi języka japońskiego
Bramka podmieniająca znaki na stronie (Może działać wolno)
Upewnij się również, że posiadasz najnowszą przeglądarkę, by cieszyć się właściwym wyglądem przewodnika. Osobiście polecam przeglądarkę Firefox.
Nie przejmuj się ręcznym sprawdzaniem wszystkich kanji oraz słówek. Możesz wejść na WWWJDIC i wkleić tam wszystkie przykłady żeby szybko sprawdzić większość słówek.
Cały materiał prezentowany tutaj jest oryginalny z pominięciem wspólnej terminologii oraz wtedy gdy wyraźnie napisano inaczej. Mam nadzieję, że spodoba ci się te przewodnik tak samo jak mi podobało się pisanie go. Co, muszę przyznać, było ciężkie i zajmowało dużo czasu ale dawało dużo satysfakcji.
Przewodnik może zawieraćmałe błędy i literówki. Proszę zatem o umieszczanie porad, wskazówek, poprawek i informacji o błędach na forum przewodnika po japońskiej gramatyce
To by było na tyle. Przyjemnej nauki!
-Tae Kim
Japoński, to język samego diabła wymyślony
by powstrzymać rozwój Chrześcijaństwa na wyspach.
Do zapisu większości słów w języku japońskim stosuje się głownie chińskie znaki zwane kanji. Całkowitą liczbę kanji szacuje się na ponad 40,000. Jednakże jakieś 2,000 z nich stanowi 95% znaków używanych obecnie w tekstach pisanych. Zapis japoński nie zawiera odstępów między znakami dlatego też kanji umożliwia rozróżnienie poszczególnych słów w zdaniu. Co więcej, pozwala ono rozróżnić pomiędzy często występującymi w języku japońskim homofonami.
Hiragana stosowana jest głównie do zaznaczenia różnych funkcji gramatycznych. Przyjrzymy się temu dokładniej, gdy będziemy się uczyć o partykułach. Słowa zawierające skomplikowane lub rzadko używane kanji, wyrażenia kolokwialne jak i onomatopeje pisane są hiraganą. Bardzo często służy ona również początkującym uczniom języka w zamian za znaki kanji, których jeszcze nie znają.
Katakana, choć reprezentuje zbiór tych samych dźwięków co hiragana, stosowana jest głównie do zapisu słów obcego pochodzenia (nie ma bowiem kanji odpowiadających słowom opierającym się na alfabecie łacińskim). Kolejne trzy sekcje poświęcone będą hiraganie, katakanie i kanji
Prawidłowa intonacja ma duże znaczenie w przypadku języka mówionego. Dla przykładu, homofony, nawet zapisywane w identyczny sposób, różnią się nieznacznie właśnie sposobem w jaki są intonowane. Początkujący uczący się języka japońskiego często nie zwracają uwagi na poprawną artykulację wysokich i niskich tonów, co w efekcie prowadzi do wymowy nienaturalnej i naznaczonej obcym akcentem. Próba stworzenia i zapamiętania zasad wymowy byłaby mozolna i pracochłonna szczególnie, że akcent może zmieniać się w zależności od kontekstu lub odmiany języka. Dlatego też najlepiej uczyć się poprawnej intonacji poprzez naśladowanie rodzimych użytkowników języka.
This page has last been revised on 2004/11/24
Poniżej znajduje się tabela ze znakami hiragany i odpowiadającymi im dźwiękami języka angielskiego. Należy ją odczytywać, od góry do dołu i od prawej do lewej, tak jak większość japońskich tekstów. W języku japońskim kolejność i kierunek stawianych kresek ma duże znaczenie (szczególnie w przypadku kanji). Znaki pisane ręcznie różnią się nieco od tych pisanych na komputerze (tak samo jak litera „a” różni się od swojego odpowiednika zapisanego ręcznie) dlatego też przy nauce pisania dobrze jest korzystać z pomocy różnych źródeł prezentujących poprawny zapis. Należy również podkreślić znaczenie odpowiedniej wymowy poszczególnych dźwięków. Jako że wszystkie japońskie słowa opierają się na tych dźwiękach, nauka błędnej wymowy może przyczynić się do zachwiania fundamentów na których opierać się będzie Twoja wymowa.
n | w | r | y | m | h | n | t | s | k | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ん | わ | ら | や | ま | は | な | た | さ | か | あ | a |
ゐ* | り | み | ひ | に | ち (chi) | し (shi) | き | い | i | ||
る | ゆ | む | ふ (fu) | ぬ | つ (tsu) | す | く | う | u | ||
ゑ* | れ | め | へ | ね | て | せ | け | え | e | ||
を | ろ | よ | も | ほ | の | と | そ | こ | お | o |
Hiragana nie jest ciężka do opanowania i w Internecie można znaleźć wiele stron i darmowych programów pomocnych przy jej przyswajaniu. Zachęcam Was do odwiedzenia stronietej strony, gdzie możecie usłyszeć poprawną wymowę poszczególnych znaków (sekcje od 2.1 do 2.11). Dobrym sposobem nauki jest również nagrywanie swojej własnej wymowy i porównywanie jej tą zamieszczoną na stronie.
Podczas nauki pisowni znaków hiragany należy pamiętać o tym, że kolejność i kierunek poszczególnych kresek mają znaczenie. Specjalnie to podkreślam. Po jakimś czasie sami zrozumiecie dlaczego starając się odczytać czyjeś bazgroły. Jedyną rzeczą umożliwiająca ich rozszyfrowanie będzie fakt, że te same znaki pisze się w dokładnie ten sam sposób dzięki czemu układ i struktura znaku jest za każdym razem zachowana. Przykładanie uwagi do kolejności stawianych kresek już przy nauce hiragany pozwoli Wam uniknąć złych nawyków. Na tej stronie znajdziecie animacje przedstawiające prawidłową kolejność pisania poszczególnych znaków.
※ Jako ciekawostkę można podać fakt, iż pewien japoński wiersz pochodzący z ery Heian zatytułowany 「いろは」 był przez długi czas używany do nauki hiragany. Zawiera on bowiem wszystkie znaki hiragany poza 「ん」, które najprawdopodobniej nie istniało w czasie powstawania wiersza. W tym artykule wikipedii znajdziecie tekst utworu. Jak podaje wikipedia kolejność znaków użyta w 「いろは」 jest nadal często używana, dlatego też warto poświęcić mu trochę czasu.
Wszystkie możliwe kombinacje takich dźwięków znajdują się w tabeli poniżej.
p | b | d | z | g | |
---|---|---|---|---|---|
ぱ | ば | だ | ざ | が | a |
ぴ | び | ぢ (ji) | じ (ji) | ぎ | i |
ぷ | ぶ | づ (dzu) | ず | ぐ | u |
ぺ | べ | で | ぜ | げ | e |
ぽ | ぼ | ど | ぞ | ご | o |
p | b | j | g | r | m | h | n | c | s | k | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ぴゃ | びゃ | じゃ | ぎゃ | りゃ | みゃ | ひゃ | にゃ | ちゃ | しゃ | きゃ | ya |
ぴゅ | びゅ | じゅ | ぎゅ | りゅ | みゅ | ひゅ | にゅ | ちゅ | しゅ | きゅ | yu |
ぴょ | びょ | じょ | ぎょ | りょ | みょ | ひょ | にょ | ちょ | しょ | きょ | yo |
Samogłoska | Wydłużona przez |
---|---|
/ a / | あ |
/ i / e / | い |
/ u / o / | う |
Dla przykładu, jeżeli chcemy wydłużyć 「か」 dodaje do niego 「あ」 tworząc 「かあ」 czytane jak długie / kaa /. Inne przykłady: 「き → きい」, 「く → くう」, 「け → けい」, 「こ → こう」, 「さ → さあ」itd. Łatwo jest zapamiętać jakie dźwięki przedłużaja jakie. Spróbuj wymówić 「か」 i 「あ」 osobno ,a następnie wymów je szybko jedno po drugim. Brzmi to właśnie tak jakby dźwięk / ka / został wydłużony. Spróbuj poćwiczyć tak z innymi samogłoskami. Pamiętaj, że wymawiasz dźwięki reprezentowane przed dwa różne znaki bez pauzy pomiędzy nimi. W rzeczywistości jednak nie musisz nawet myśleć o wydłużonych samogłoskach. Wystarczy, że będziesz czytał znaki szybko, a wydłużenie przyjdzie Ci automatycznie.
Gdy po samogłosce / e / występuje 「い」 otrzymany w efekcie dźwięk wymawiamy jako wypadkową / e / oraz / i /. Czasem zbitka taka wymawiana jest również jak / ay / (pl. /ej/).
Ważne jest wydłużone dźwięki były prawidłowo artykułowane. Niewłaściwa wymowa może doprowadzić do wielu nieporozumień gdyż różnice między niektórymi słowami zaznaczyć można tylko przez odpowiednie przedłużenie lub skrócenie danych dźwięków np. ‘tutaj’(ここ)i ‘szkoła średnia’ (こうこう)czy おばさん i おばあさん oznaczające kolejno ‘starszą kobietę’ i ‘babcię’.
W wyjątkowych przypadkach samogłoska / e / wydłużona jest poprzez dodanie 「え」 natomiast / o / poprzez dodanie 「お」 np. 「おねえさん」(‘młodsza siostra'), 「おおい」(‘wiele’) czy 「おおきい」(‘duży’). Zwracaj szczególną uwagę na takie wyjątki, ale nie przejmuj się- nie ma ich zbyt wiele.
This page has last been revised on 2006/4/7 Added reference to 「いろは」 (2005/8/3) /ei/ should be pronounced as /ay/ and not just a long /e/ (2006/4/7)
|
Kliknij na odnośnik odwróć by pokazać lub ukryć dany znak.
n | w | r | y | m | h | n | t | s | k | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ん odwróć |
わ odwróć |
ら odwróć |
や odwróć |
ま odwróć |
は odwróć |
な odwróć |
た odwróć |
さ odwróć |
か odwróć |
あ odwróć |
a |
り odwróć |
み odwróć |
ひ odwróć |
に odwróć |
ち odwróć |
し odwróć |
き odwróć |
い odwróć |
i | |||
る odwróć |
ゆ odwróć |
む odwróć |
ふ odwróć |
ぬ odwróć |
つ odwróć |
す odwróć |
く odwróć |
う odwróć |
u | ||
れ odwróć |
め odwróć |
へ odwróć |
ね odwróć |
て odwróć |
せ odwróć |
け odwróć |
え odwróć |
e | |||
を odwróć |
ろ odwróć |
よ odwróć |
も odwróć |
ほ odwróć |
の odwróć |
と odwróć |
そ odwróć |
こ odwróć |
お odwróć |
o |
1. ku | ru | ma | = | くるま |
2. a | shi | ta | = | あした |
3. ko | ku | se | ki | = | こくせき |
4. o | su | shi | = | おすし |
5. ta | be | ru | = | たべる |
6. wa | ka | ra | na | i | = | わからない |
7. sa | zu | ke | ru | = | さずける |
8. ri | ku | tsu | = | りくつ |
9. ta | chi | yo | mi | = | たちよみ |
10. mo | no | ma | ne | = | ものまね |
11. hi | ga | e | ri | = | ひがえり |
12. pon | zu | = | ぽんず |
13. hi | ru | me | shi | = | ひるめし |
14. re | ki | shi | = | れきし |
15. fu | yu | ka | i | = | ふゆかい |
1. nu | ru | i | o | cha | = | ぬるいおちゃ |
2. kyu- | kyo | ku | = | きゅうきょく |
3. un | yo-| jo- | ho- | = | うんようじょうほう |
4. byo- | do- | = | びょうどう |
5. jyo- | to- | shu | dan | = | じょうとうしゅだん |
6. gyu- | nyu- | = | ぎゅうにゅう |
7. sho- | rya | ku | = | しょうりゃく |
8. hya | ku | nen | ha | ya | i | = | ひゃくねんはやい |
9. so | tsu | gyo- | shi | ki | = | そつぎょうしき |
10. to- | nyo- | byo- | = | とうにょうびょう |
11. mu | ryo- | = | むりょう |
12. myo- | ji | = | みょうじ |
13. o | ka- | san | = | おかあさん |
14. ro- | nin | = | ろうにん |
15. ryu- | ga | ku | se | i | = | りゅうがくせい |
1. きゃっかんてき | = | kyakkanteki |
2. はっぴょうけっか | = | happyoukekka |
3. ちょっかん | = | chokkan |
4. ひっし | = | hisshi |
5. ぜったい | = | zettai |
6. けっちゃく | = | kecchaku |
7. しっぱい | = | shippai |
8. ちゅうとはんぱ | = | chuutohanpa |
9. やっかい | = | yakkai |
10. しょっちゅう | = | shocchuu |
This page has last been revised on 2006/11/20
Katakana reprezentuje ten sam zestaw dźwięków co hiragana, różnią się jednak wyglądem znaków. Ponieważ zapożyczone słowa muszą składać się z kombinacji zbioru głosek, reprezentowanych przez katakanę, muszą przejść wiele radykalnych zmian. W rezultacie często bywają przypadki, że ludzie nie są w stanie zrozumieć zapożyczeń z własnego języka! Z tego powodu użycie katakany bywa bardzo trudne dla osób angielskojęzycznych ponieważ oczekują one, iż zapożyczenia będą brzmiały jak w oryginale. Z tego powodu warto całkowicie zapomnieć oryginalne angielskie słowo i traktować zapożyczenie jako całkowicie oddzielne słowo japońskie. W przeciwnym wypadku istnieje możliwość nabycia nawyku wymawiania zapożyczeń po angielsku (narażając się czasem na możliwość niezrozumienia przez Japończyków).
n | w | r | y | m | h | n | t | s | k | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ン | ワ | ラ | ヤ | マ | ハ | ナ | タ | サ | カ | ア | a |
ヰ* | リ | ミ | ヒ | ニ | チ | シ | キ | イ | i | ||
ル | ユ | ム | フ | ヌ | ツ | ス | ク | ウ | u | ||
ヱ* | レ | メ | ヘ | ネ | テ | セ | ケ | エ | e | ||
ヲ* | ロ | ヨ | モ | ホ | ノ | ト | ソ | コ | オ | o |
Katakana jest znacząco trudniejsza do opanowania niż hiragana, ponieważ jest tylko używana w niektórych wyrazach i (w przeciwieństwie do hiragany) rzadko nadarza się okazja do jej praktykowania. By nauczyć się właściwej kolejności rysowania poszczególnych znaków (tak, należy znać kolejność), możesz zajrzeć na tę samą stronę co poprzednio, z tą różnicą, że ta przedstawia katakanę.
Dodatkowo, ponieważ w języku japońskim nie ma spacji, czasami symbol 「・」 jest używany by zaznaczyć odstępy np. 「ロック・アンド・ロール」 dla "rock and roll". Używanie tego znaku jest całkowicie opcjonalne i czasami może nie być on użyty wcale.
v(w) | w(ł) | f | ch(cz) | d | t | j(dź) | sh(sz) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ヴァ | ワ | ファ | チャ | ダ | タ | ジャ | シャ | a |
ヴィ | ウィ | フィ | チ | ディ | ティ | ジ | シ | i |
ヴ | ウ | フ | チュ | ドゥ | トゥ | ジュ | シュ | u |
ヴェ | ウェ | フェ | チェ | デ | テ | ジェ | シェ | e |
ヴォ | ウォ | フォ | チョ | ド | ト | ジョ | ショ | o |
Polski | Japoński |
---|---|
Ameryka | アメリカ |
Rosja | ロシア |
ściąganie | カンニング (cunning) |
wycieczka | ツアー |
pracownik firmy | サラリーマン (salary man) |
Mozart | モーツァルト |
klakson | クラクション (klaxon) |
sofa | ソファ or ソファー |
Halloween | ハロウィーン |
francuskie frytki | フライドポテト (fried potato) |
|
Kliknij na odnosniku odwróć by pokazać lub ukryć dany znak.
n | w | r | y | m | h | n | t | s | k | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ン odwróć |
ワ odwróć |
ラ odwróć |
ヤ odwróć |
マ odwróć |
ハ odwróć |
ナ odwróć |
タ odwróć |
サ odwróć. |
カ odwróć |
ア odwróć |
a |
リ odwróć |
ミ odwróć |
ヒ odwróć |
ニ odwróć |
チ odwróć |
シ odwróć |
キ odwróć |
イ odwróć |
i | |||
ル odwróć |
ユ odwróć |
ム odwróć |
フ odwróć |
ヌ odwróć |
ツ odwróć |
ス odwróć |
ク odwróć |
ウ odwróć |
u | ||
レ odwróć |
メ odwróć |
ヘ odwróć |
ネ odwróć |
テ odwróć |
セ odwróć |
ケ odwróć |
エ odwróć |
e | |||
ロ odwróć |
ヨ odwróć |
モ odwróć |
ホ odwróć |
ノ odwróć |
ト odwróć |
ソ odwróć |
コ odwróć |
オ odwróć |
o |
1. pan | = | パン |
2. kon | pyu- | ta | = | コンピュータ |
3. myu- | ji | ka | ru | = | ミュージカル |
4. u- | man | = | ウーマン |
5 he | a | pi- | su | = | ヘアピース |
6. nu- | do | = | ヌード |
7. me | nyu- | = | メニュー |
8. ro- | te- | shon | = | ローテーション |
9. ha | i | kin | gu | = | ハイキング |
10. kyan | se | ru | = | キャンセル |
11. ha | ne | mu-n | | = | ハネムーン |
12. ku | ri | su | ma | su | tsu | ri- | = | クリスマスツリー |
13. ra | i | to | = | ライト |
14. na | i | to | ge- | mu | = | ナイトゲーム |
1. e | i | zu | wi | ru | su | = | エイズウイルス |
2. no- | su | sa | i | do | = | ノースサイド |
3. in | fo | me- | shon | = | インフォメーション |
4. pu | ro | je | ku | to | = | プロジェクト |
5. fa | su | to | fu- | do | = | ファストフード |
6. she | ru | su | ku | ri | pu | to | = | シェルスクリプト |
7. we- | to | re | su | = | ウェートレス |
8. ma | i | ho- | mu | = | マイホーム |
9. chi- | mu | wa- | ku | = | チームワーク |
10. mi | ni | su | ka- | to | = | ミニスカート |
11. re- | za- | di | su | ku | = | レーザーディスク |
12. chen | ji | = | チェンジ |
13. re | gyu | ra- | = | レギュラー |
14. we | i | to | ri | fu | tin | gu | = | ウエイトリフティング |
Jak wiesz, każde japońskie słowo składa się z samogłosek lub spółgłosek połączonych samogłoską. Każdy zapożyczony wyraz nie wymawiany w ten sposób będzie powodował problemy. Wyjątek stanowią wyrazy zakończone na n lub m wtedy ostatnim dźwiękiem będzie 「ン」. Poniżej podaję kilka przykładowych tendecji jakie występują przy zamianie.
Jak można zobaczyć w filmie "Między słowami", / l / oraz / r / są nierozróżnialne.
(1) Ready -> レディ
(2) Lady -> レディ
Jeśli jest więcej niż jedna samogłoska z rzędu lub wyraz kończy się na / r / zazwyczaj używa się wtedy znaku wydłużonej samogłoski.
(1) Target -> ターゲット
(2) Shoot -> シュート
"Urywane" dźwięki zawierające / t / lub / c / wymagają użycia małego 「ッ」.
(1) Catch -> キャッチ
(2) Cache -> キャッシュ
Jeśli słowo kończy się na samogłoskę, musimy dodać samogłoskę by utworzyć dźwięk japoński. Dla / t / oraz / d / zazwyczaj jest to / o /, a dla reszty zazwyczaj / u /. Wyjątkiem jest wspomniane wcześniej / n / lub / m /, które zastępujemy przez 「ン」.
(1) Good -> グッド
(2) Top -> トップ
(3) Jack -> ジャック
1. check | = | チェック |
2. violin | = | バイオリン |
3. jet coaster (roller coaster) | = | ジェットコースター |
4. window shopping | = | ウィンドーショッピング |
5. salsa | = | サルサ |
6. hotdog | = | ホットドッグ |
7. suitcase | = | スーツケース |
8. kitchen | = | キッチン |
9. restaurant | = | レストラン |
10. New York | = | ニューヨーク |
This page has last been revised on 2006/11/20
W tym przewodniku będziemy używać kanji od samego początku aby umożliwić czytelnikowi zapoznanie się z "prawdziwym" japońskim" tak szybko jak to tylko możliwe. Z tego powodu musimy zapoznać się z pewnymi właściwościami tych znaków i omówić kilka strategii szybkiej i efektywnej nauki. Opanowanie kanji nie jest łatwe ale bynajmniej nie jest niemożliwe. Lwią część zmagań stanowi opanowanie umiejętności nauki znaków oraz czas. W skrócie, trwałe zapamiętywanie kanji wymaga sporych wysiłĸów włożonych w naukę oraz co ważniejsze długiego czasu. Pisząc to nie mam na myśli siedzenia nad znakami przez pięć godzin dziennie lecz powtarzanie już nauczonych znaków co kilka miesięcy dopóki nie nie jest się pewnym, że opanowało się je na dobre. Jest to kolejny powód by zacząć naukę znaków od razu. Nie ma potrzeby odkładać tego aż nie osiągniemy poziomu zaawansowanego. Przez naukę kanji z nowym słownictwem od samego początku, ogromny materiał jest podzielony na mniejsze, łatwiejsze do przyswojenia kawałki a dodatkowy czas pomaga ułożyć się znakom w naszej pamięci długoterminowej. Dodatkowo pomoże ci to nauczyć się nowego słownictwa, które często składać się będzie ze znaków, które poznasz wcześniej. Jeśli rozpoczniesz naukę znaków później rezygnujesz z tych zalet i tylko utrudnisz sobie naukę.
Pewne znaki (w szczególności te najczęściej używane) mogą mieć więcej niż jedno 音読み czy 訓読み. Na przykład w słowie 「怪力」, znak 「力」 czytamy jak 「りき」 a nie 「りょく」 jak poprzednio. Niektóre złożenia dodatkowo posiadają specjalne czytania, które nie mają nic wspólnego z czytaniami poszczególnych znaków. Te czytania muszą być zapamiętywane oddzielnie. Na szczęście nie jest ich tak dużo i nie są często spotykane.
訓読み jet poza tym używane w przymiotnikach i czasownikach. Słowa te często kończą się ciągiem znaków zapisanych hiraganą (zwanym okuriganą). Taki zapis stosuje się dlatego, żeby zachować pisownie w kanji nawet gdy słowo jest odmieniane. Na przykład formą przeszłą czasownika 「食べる」 (jeść) jest 「食べた」. Mimoo, że forma czasownika się zmieniła, czytanie znaku 「食」 pozostało nienaruszone (Wyobrź sobie o ile trudniej byłoby gdyby czytanie kanji zmieniało się w trakcie odmiany, albo co gorsza gdyby zmieniał się znak). Okurigana służy również do odróżniania czasowników przechodnich od nieprzechodnich. (więcej o tym będzie później).
Kolejną rzeczą, która sprawia kłopoty na początku jest to, że czytanie kanji może czasem zmieniać się nieznacznie w niektórych złożeniach tak by było łatwiej je wymówić. Z przykładów można wymienić przechodzenie dźwięku / h / w / b / lub / p / lub 「つ」 przechodzącym w 「っ」. Na przykład w słowach 「一本」、「徹底」 oraz 「格好」.
Kolejnym ciekawym aspektem nauki znaków jest napotykanie słów, które znaczą praktycznie to samo, mają również to samo czytanie, jednak różnią się znakiem dla podkreślenia niewielkiej różnicy w znaczeniu. Na przykład 「聞く」(きく) znaczy słuchać, podobnie jak「聴く」(きく). Jednak gdy użyjemy 「聴く」 znaczy to, że poświęcamy słuchaniu więcej uwagi (używamy tego słowa gdy chcemy powiedzieć, że na przykład słuchamy muzyki). 「聞く」 może również znaczyć "pytać", jak również "słyszeć", podczas gdy 「訊く」(きく) może tylko znaczyć "pytać". Kolejnym przykładem jest pisanie 「見る」 jako 「観る」 gdy mamy na myśli oglądanie przedstawienia lub filmu. Jest jeszcze 「書く」(かく), które znaczy "pisać" oraz 描く (かく) znaczące "rysować". Jednak gdy opisujesz abstrakcyjny obrz taki jak na przykład scena z książki używasz słowa 「描く」 czytanego jako「えがく」. Zdaża się również, że znaczenie oraz kanji pozostaje takie samo ale występuje wiele czytań, na przykład 「今日」 możemy przeczytać jako 「きょう」、「こんじつ」 lub 「こんにち」. W tym przypadku nie ma zwykle znaczenia, którego czytania użyjesz, jednak niektóre są preferowane w pewnych sytuacjach.
W końcu jest jeszcze pewien specjalny znak, który tak naprawde znakiem nie jest. Oznacza on po prostu powtórzenie poprzedniego znaku. Na przykład słowa 「時時」、「様様」、「色色」、「一一」 mogą być (i zwykle są) pisane jako 「時々」、「様々」、「色々」、「一々」.
Oprócz tych "udogodnień" kanji zapewnią ci wiele niespodzianek i godziny zabawy polegającej na odkrywaniu nowych nieregularności i zaskakujących właściwości w miarę nabierania doświadczenia. Możesz samemu zdecydować jak wiele sarkazmu jest zawartego w poprzednim zdaniu. Jednak nie przerażaj się myśląc, że japoński jest niewiarygodnie trudny. Większość słów ma tylko jedno kanji natomiast większość kanji ma nie więcej jak dwa rodzaje czytań.
Bywają opinie, mówiące że japońsczycy powinni po prostu przestawić się z kanji na romaji aby pozbyć się tych wszystki skomplikowanyvh znaków, które tak przerażają obcokrajowców Koreańczycy na przykład utworzyli swój własny alfabet znacznie upraszczając pisownię swego języka. Dlaczego więc w Japonii to nie zadziałało? Pytam w czasie przeszłym ponieważ po drugiej wojnie światowej były próby wprowadzenia nowej pisowni, jednak nie zakończyły się one powodzeniem. Wydaje mi się, że każdy kto pisał po na komputerze po japońsku wie dlaczego. W momencie gdy przychodzi do konwersji słowa, wpisanego hiraganą na kanji, zazwyczaj dostajesz listę conajmniej dwóch tak samo brzmiących słów a czasem nawet dziesięciu (spróbuj wpisać kikan). Liczący około 46 znaków sylabariusz (określający wszystkie dźwięki języka japońskiego) japoński sprawia, że trudno uniknąć tak samo brzmiących słów. Porównaj to z koreańskim alfabetem mającym 14 spółgłosek i 10 samogłosek. Każda spółgłoska może połaczyć się z dowolną samogłoską dając 140 dźwięków. Dodatkowo czasem trzecia spółgłoska może być dołączona by stworzyć pojedyńczy dźwięk. Daje to około 1960 złożeń teoretycznie możliwych do utworzenia. (Dźwięków używanych w praktyce jest znacznie mniej ale nie potrafię podać sokładnej liczby.)
Ponieważ chcesz być w stanie czytać szybciej niż mówisz, potrzebujesz pewnej wizualnej pomocy by natychmiast odgadnąć, które słowo co znaczy. Przykładowo w języku polskim możemy szybko przeczytać tekst rozpoznając "kształt" słów do którego jesteśmy przyzwyczajeni. Spróbuj przeczytać to zdanie: "Czśeć pmomio, eż kżade z tcyh sółw jset napisnae neipropawnie cyhba weisz o oc mi chozdi.". W koreańskim jest podobnie ponieważ ma wystarczjącą ilość znaków by tworzyć wyrazy o różnym i jednoznacznym kształcie. Jednakże ponieważ znaki nie są tak rózne od siebie jak kanji wyrazy muszą byc oddzielane od siebie odstępami. My z resztą też. Spróbuj przeczytać to zdanie: "Usunięcieodstępówznacznieutrudniaprzeczytanietegozdania.".
Mając kanji, japończycy nie muszą oddzielać wyrazów odstępami, ponadto różne znaki rozwiązują problem słów brzmiących identycznie. Gdyby nie było kanji, nawet odzielenie wyrazów odstępami nie pomogłoby zbytnio w odczytywaniu niejednoznacznych zdań.
This page has last been revised on 2006/5/12
Nic prostszego. Jednakże...
Istnienie można również wyrażać bez użycia 「だ」! |
Jak widać w punkcie (1), 魚 oznacza po prostu „rybę” i nic poza tym. Jednakże, już w kolejnym rozdziale zobaczymy, że poprzez odpowiedniej partykuły możemy również wyrazić, że coś „jest rybą”. W tej chwili prawdopodobnie zastanawiacie się po co w takim razie jest 「だ」 skoro możemy powiedzieć, że coś istnieje beż jego użycia. Główną różnica polega na tym, iż dodanie 「だ」 w twierdzeniu nadaje mu charakter emfatyczny. Dlatego też częściej można usłyszeć mężczyzn stosujących tę właśnie formę na końcu zdania. Z tego samego powodu 「だ」 nie może być stosowane w pytaniach, gdyż brzmiałoby to wtedy jakbyśmy coś twierdzili i pytali o to jednocześnie (wyjątek stanowi 「だ」 w formach pytających jak 「どこだ」 o czym będzie mowa w późniejszych częściach)
「だ」 używane jest również w wielu konstrukcjach gramatycznych, gdzie istnienie czegoś musi być wyraźnie zaznaczone. Istnieją również przypadki kiedy 「だ」 nie należy stosować. Wszystko wygląda na skomplikowane jednak z czasem sami nauczycie się kiedy i gdzie stosować 「だ」 .
By zanegować stan bycia wystarczy dodać 「じゃない」 po czasowniku lub na-przymiotniku.
By zanegować istnienie w przeszłości (nie był) wystarczy odciąć 「い」 od formy przeczącej czasu teraźniejszego 「じゃない」 i dodać 「かった」.
Twierdzenie | Przeczenie | |||
---|---|---|---|---|
Nie przeszły | 魚(だ) | Ryba jest | 魚じゃない | Ryba nie jest |
Przeszły | 魚だった | Ryba była | 魚じゃなかった | Ryba nie była |
This page has last been revised on 2005/4/7 Removed reference to 「か question marker」 and changed formatting. (2005/4/7)
|
Przykład: 人 = 人だ、人じゃない、人だった、人じゃなかった
1. これ | ||
forma orzekająca | = | これだ |
forma przecząca | = | これじゃない |
forma przeszła | = | これだった |
forma przeszła przecząca | = | これじゃなかった |
2. 大人 | ||
f. orzekająca | = | 大人だ |
f. przecząca | = | 大人じゃない |
f. przeszła | = | 大人だった |
f. przeszła, przecząca | = | 大人じゃなかった |
3. 学校 | ||
f. orzekająca | = | 学校だ |
f. przecząca | = | 学校じゃない |
f. przeszła | = | 学校だった |
f. przeszła, przecząca | = | 学校じゃなかった |
4. 友達 | ||
f. orzekająca | = | 友達だ |
f. przecząca | = | 友達じゃない |
f. przeszła | = | 友達だった |
f. przeszła, przecząca | = | 友達じゃなかった |
5. 学生 | ||
f. orzekająca | = | 学生だ |
f. przecząca | = | 学生じゃない |
f. przeszła | = | 学生だった |
f. przeszła, przecząca | = | 学生じゃなかった |
przekład: Student jest. = 学生だ。
1. Uczelnia jest | = | 大学だ。 |
2. Szkoła średnia nie jest. | = | 高校じゃない。 |
3. Nauczyciel był. | = | 先生だった。 |
4. Dorosły jest. | = | 大人だ。 |
5. Dziecko nie było. | = | 子供じゃなかった。 |
6. Było w ten sposób. | = | こうだった。 |
7. Nie było tam (あれ). | = | あれじゃなかった。 |
8. Gimnazjum nie jest. | = | 中学校じゃない。 |
9. Przyjaciel jest. | = | 友達だ。 |
10. Samochód nie był. | = | 車じゃなかった。 |
11. Był tym. (これ) | = | これだった。 |
12. That's not the way it is. | = | そうじゃない。 |
Q1) 友達? |
A1) うん、友達。 (kobieta) |
Q2) 学校? |
A2) ううん、学校じゃない。 |
Q3) それだった? |
A3) ううん、それじゃなかった。 |
Q4) そう? (ach tak?) |
A4) うん、そうだ。 (mężczyzna) |
Q5) これ? |
A5) ううん、それじゃない。(przedmiot jest daleko od mówiącego) |
Q6) 先生だった? |
A6) うん、先生だった。 |
Q7) 小学校だった? |
A7) ううん、小学校じゃなかった。 |
Q8) 子供? |
A8) うん、子供。 (kobieta) |
This page has last been revised on 2008/5/31
|
Tutaj Bob oznajmia, że pytanie dotyczy Alicji. Zauważ, że choć w zdaniu nie występuje 「だ」 w polskim tłumaczeniu używamy opowiednich form czasownika być. Ponieważ wiemy, że tematem rozmowy jest Alicja, nie potrzebujemy dodawać do pytania nic więcej żeby odgadnąć iż dotyczy ono kwestii bycia uczennicą przez Alicję. Właściwie to, ponieważ Bob zadaje pytanie, nie może on użyć 「だ」 na końcu. To by było jak jednoczesne oznajmienie i pytanie.
Ponieważ rozmowa jest wyrwana z kontekstu, nie mamy wystarczających informacji by dowiedzieć o czym rozmawiają Alicja i Bob. Oczywiście nie miało by wiele sensu założenie, że Bob pyta czy Jim jest jutrem. Wiemy tylko, że rozmowa dotyczy Jima oraz jutra. Dopiero gdy poznamy kontekst, dowiemy się o czym tak naprawdę mówili oboje. Mogli na przykład rozmawiać o jutrzejszym egzaminie.
Musimy uzmysłowić sobie jak rozległy może być temat. Może on dotyczyć dowolnego działania, lub obiektu wziętego skądkolwiek, również z innego zdania. Na przykład w rozmowie powyżej, pomimo że ostatnie zdanie dotyczy egzaminu Jima, słowo egzamin wcale się w nim nie pojawia.
Pod koniec tego rozdziału poznamy partykułę podmiotu, która jest mozniej związana ze zdaniem, w którym występuje.
Zauważ, że Alicja musi zachować spójność w dołączaniu tematu. Nie miało by sensu zdanie "Tak (jestem), Tom również nie jest.". Gdyby chciała powiedzieć że Tom uczniem nie jest, powinna użyć partykuły 「は」 by usunąć dodatkowe znaczenie dołączania Toma do tematu "bycia uczniem". Poniższy przykład ilustruje ten przypadek.
Ale dlaczego nagle Alicja zaczyna mówić o Tomie, skoro Bob pytał tylko o nią. Możliwe na przykład, że Tom stoi obok a ona chce włączyć go do rozmowy.
W tym miejscu partykuła 「が」 wchodzi do gry. Osobiście wolę używać nazwy partykuła identyfikacji, ponieważ jest ona stosowana do rozpoznawania pewnych nieokreślonych
Bob chce dowiedzieć się kto spośród wszystkich możliwych osób jest uczniem. Alicja odpowiada, że Jim nim jest. Zauważmy, że Alicja mogła by w tym przypadku użyć partykuły tematu. Znaczyłoby to jednak, że jeśli chodzi o Jima to Alicja wie, że jest on uczniem (niekoniecznie tym uczniem). Kolejny przykład ilustruje tę różnicę.
Widzimy tutaj, że w (1) chcemy zidentyfikować kogoś kto jest uczniem podczas gdy w (2) mówimy o jakimś uczniu. Nie możemy natomiast w(1) zastąpić 「が」 przez 「は」 ponieważ "kto" stałoby się tematem i pytanie brzmiałoby "Czy kto jest studentem?".
Obie partykuły 「は」 oraz 「が」 mogą wydawać się podobne ponieważ bardzo trudno jest przetłumaczyć różnice pomiędzy nimi na język polski. Na przykład zarówno 「私は学生」 jak i 「私が学生」 tłumaczy się jako "Jestem uczniem."* Mimo to te dwa zdania tylko pozornie są identyczne, wynika to z faktu, że w języku polskim nie da się przedstawić informacji o kontekście w tak zwięzły sposób. W pierwszym zdaniu 「私は学生」, ponieważ 「私」 jest tematem, dokładniejsze tłumaczenie powinno brzmieć "Jeśli o mnie mówimy, jestem uczniem.". Podczas gdy w drugim zdaniu 「私」 ozdnacza osobę, którą jest 「学生」. Jeśli chcemy się dowiedzieć kim jest uczeń, partykuła 「が」 mówi nam że to 「私」.
Można również myśleć o partykule 「が」 jako o czymś co zawsze odpowiada na pewne nie wypowiedziane pytanie. Na przykład, jeśli mamy 「ジムが魚だ」, odpowiadamy na pytanie w stylu: "Kto jest rybą?", "Który z nich to ryba?" ablo i nawet "Jaka jest ulubiona potrawa Jima?". Albo mając zdanie 「これが車」, możemy odpowiadać na pytanie "Czyj to samochód?" lub "Co to jest samochód?". W rzeczywistości partykuły 「は」 i 「が」 znacznie się od siebie różnią, jeśli tylko myślisz o nich w odpowiedni sposób. Partykuła 「が」 identyfikuje pewną określoną właściwość czegoś, podczas gdy partykuła 「は」 jest używana wyłącznie do wprowadzenia nowego tematu rozmowy. Dlatego, w dłuższych zdaniach, oddzielanie tematu przecinkami jest całkiem powszechne. Usuwa to niejednoznaczności dotyczące wyboru zdania, do którego temat się odnosi.
*Technicznie rzecz biorąć jest to najbardziej prawdopodobne tłumaczenie, jeśli weźmiemy pod uwagę brak informacji o kontekście.
This page has last been revised on 2006/9/15
Przykład: 誰? (Topic: アリス) = アリスは誰?
1. どこ?(Topic: 学校) | = | 学校はどこ? | (Gdzie szkoła?) |
2. どうして?(Topic: それ) | = | それはどうして? | (Dlaczegóż to?) |
3.いつ?(Topic: ミーティング) | = | ミーティングはいつ? | (Kiedy spotkanie?) |
4.何?(Topic: これ) | = | これは何? | (Co to?) |
5.どう?(Topic: 映画) | = | 映画はどう? | (Jak film?) |
6.中学生だ。(Topic: 彼) | = | 彼は中学生だ。 | (On jest uczniem szkoły średniej.) |
7.先生だ。(Topic: 彼女) | = | 彼女は先生だ。 | (Ona jest nauczycielką.) |
8.雨。(Topic: 今日) | = | 今日は雨。 | (Dziś pada.) |
9.友達。(Topic: ボブ) | = | ボブは友達。 | (Bob jest przyjacielem.) |
10. 知り合い?(Topic: 彼) | = | 彼は知り合い? | (Czy on jest znajomym?) |
1.今日は雨だ。昨日 も 雨だった。 |
2.ジムは大学生だ。でも、私 は 大学生じゃない。 |
3.これは水。これ も そう。 |
4.これはボールペンだ。でも、それ は ボールペンじゃない。 |
5.仕事は明日。今日 は 仕事じゃなかった。 |
6.ここは入口。出口 も ここだ。 |
ジム) アリス は 誰? |
ボブ) 友達だ。彼女 が アリスだ |
アリス) これ は 何? |
ボブ) それ は 鉛筆。 |
アリス) あれ も 鉛筆? |
ボブ) あれ は ペンだ。 |
アリス) 図書館 は どこ? |
ボブ) ここ が 図書館だ。 |
アリス) そこ は 図書館じゃない? |
ボブ) そこじゃない。図書館 は ここだ。 |
This page has last been revised on 2005/6/12