Zajmijmy się czasownikami!

← Wróć (Przymiotniki) | Spis zagadnień | Dalej (Przeczenia) →
Do ćwiczeń



                          Spis treści
  1. Rola czasowników
  2. Podział na ru-czasowniki i u-czasowniki
  3. Dodatkowo: iru/eru u-czasowniki

Rola czasowników

Nauczyliśmy się jak opisywać rzeczowniki za pomocą innych rzeczowników i przymiotników. 
To daje całkiem niezłą możliwość wyrażania się. Jakkolwiek, wciąż nie możemy wyrazić zdarzeń. 

Tu wkraczają czasowniki. W japońskim zawsze występują 
one na końcu zdania. Skoro nie umiemy jeszcze tworzyć zdań złożonych, znaczy to, że na 
końcu każdego zdania będzie stał czasownik. Poznamy dwie główne kategorie czasowników, 
które pozwolą nam zdefiniować zasady koniugacji. Przedtem jednak bardzo ważna zasada:

Gramatycznie poprawne zdanie wymaga użycia jedynie czasownika! (włączając w to stan 
rzeczy)

Podobnie jak w polskim można opisać co kto robi używając jedynie czasownika. Spójrzmy: 

Gramatycznie kompletne zdanie:
(1) 食べる。-  jeść. (możliwe tłumaczenia to m.in: jem/je/jedzą)

Podział na ru-czasowniki i u-czasowniki

Prawie wszystkie czasowniki w japońskim mogą zostać podzielone na dwie kategorie: ru-czasowniki(一段動詞) i u-czasownki (五段動詞). Tylko dwa nie należą do żadnej kategorii- 「する」 znaczące "robić" i 「来るznaczące "przychodzić". Poza tym, zasady odmiany są generalnie takie same, w zależności do której grupy zalicza się dany czasownik. Rozróżnianie tych grup jest raczej proste. Pamiętaj, każdy czasownik ma końcówkę zwaną okurigana, którą możesz modyfikować podczas odmiany. Jeśli zapiszesz czasownik w alfabecie łacińskim (zwanym 「ローマ字」 ) i zakończony jest na "iru" lub "eru" to prawdopodobnie jest to ru-czasownik. Na przykład: 「食べる」 to "taberu" i skoro kończy się na "eru" to jest to ru-czasownik. Kolejnym przykładem jest 「起きる」 ("okiru"). Wszystkie pozostał to u-czasowniki.

Jest jednak haczyk. Zauważ,  ż e wszystkie ru-czasowniki kończą sie na 「る」 i u-czasowniki na  samogłoskę / u /. To niestety zawiera 「る」, a w dodatku 「つ」、「す」、「く」、「ぐ」、「む」、「ぶ」、「う」、i 「ぬ」 (「死ぬ」 jest jedynym czasownikiem zakończonym na 「ぬ」). Nawet jeśli czasownik zakończony jest 「る」, ale nie "iru" czy "eru", to jest to u-czasownik. Jednak istnieje też mnóstwo u-czasowników  zakończonych na "iru" lub "eru" i trzeba je po prostu zapamiętać.  Możesz odnieść się do dodatku umieszczonego w tej lekcji lub WWWJDIC Jima Breen. 

Aha,. ru-czasowniki oznaczone są jako (v1), a u-czasowniki jako (v5r).

Jak odróżnić u-czasowniki od ru-czasowników

* nie kończy się na iru/eru → u-czasownki

* kończy się na iru/eru → ru-czasownik z kilkoma wyjątkami

 

Przykładowe ru-czasowniki
Verbローマ字
食べるtaberu
着るkiru
信じるshinjiru
寝るneru
起きるokiru
出るderu
掛けるkakeru
捨てるsuteru
調べるshiraberu
      
Przykładowe u-czasowniki
Verbローマ字
話すhanasu
聞くkiku
泳ぐoyogu
遊ぶasobu
待つmatu
飲むnomu
直るnaoru
死ぬshinu
買うkau
      
Wyjątki
Verbローマ字
するsuru
くるkuru

Przykłady

(1) アリスは食べる。- Jeśli chodzi o Alę je.

(2) ジムが遊ぶ。- Jim jest tym, który gra.

(3) ボブもする。- Bob również to robi.

(4) お金がある。- Są pieniądze. (dosł Jeśli chodzi o pieniądze, są)

(5) 私は買う。- Mówiąc o mnie, kupuję

(6) 猫はいる。- Kot jest. (dosł.  Jeśli chodzi o kota, istnieje.)

 

Dodatkowo: iru/eru u-czasowniki

Oto lista często używanych u-czasowników zakończonych na "iru" lub "eru". Podzielone są na trzy poziomy, aby pomóc Ci ustalić, których musisz się nauczyć najpierw.


 
PodstawowyŚredniozaawansowanyZaawansowany
要る 焦る 嘲る
帰る 限る 覆る
切る 蹴る 遮る
しゃべる 滑る 罵る
知る 握る 捻る
入る 練る 翻る
走る 参る 滅入る
減る 交じる 蘇る
← Wróć (Przymiotniki) Spis zagadnień Dalej (Przeczenia) →
Do ćwiczeń

This page has last been revised on 2006/9/17
Added small list of exception verbs (2006/9/6)